Tym co już „na pierwszy rzut oka” wskazuje na podejrzenie FAS są cechy dysmorfii. Należą do nich w szczególności:

• skrócone szpary powiekowe
• opadające powieki
• szerokie rozstawienie oczodołów
• krótkowzroczność, zez
• krótki, zadarty nos
• brak rynienki podnosowej
• szeroka nasada nosa
• spłaszczona środkowa część twarzy
• nisko osadzone uszy
• cienka górna warga
• małożuchwie

Wyżej wymienione anomalie twarzy, charakterystyczne dla osób z FAS, są najbardziej widoczne w okresie wczesnego dzieciństwa i obecne u ponad połowy dzieci z FAS. Z upływem lat mogą być one coraz mniej zauważalne, co nie oznacza, że dziecko „wyrosło” z FAS.

W niektórych przypadkach FAS/FAE należy różnicować z innymi zespołami chorobowymi, np. ze skutkami narażenia płodu na działanie leków psychotropowych, skutkami narażenia płodu na działanie promieniowania jonizującego, Zespołem Abstynencyjnym Noworodka, zespołem kruchego chromosomu X, zespołem Corelli Se Lange, zespołem Williamsa, autyzmem, mózgowym porażeniem dziecięcym.  

Zasadnicze trudności szkolne i wychowawcze związane z  uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego  przez alkohol:

• Zaburzenia zapamiętywania i obniżona koncentracja uwagi.
• Zaburzenia orientacji przestrzennej (braki integracji sensomotorycznej w wyniku zakłóconego przez alkohol sposobu odbierania bodźców).
• Zaburzenia rytmów biologicznych (sen – aktywność, problemy w poczuciu czasu)
• Brak zdolności przewidywania i rozumienia konsekwencji swoich działań.
• Trudności w planowaniu, organizowaniu ,,stanowiska pracy”.
• Problemy w zakresie widzenia – szczególnie peryferyjnego, słaba uwaga wzrokowa, trudności z wybieraniem obiektów zależnie od ich rangi (trudności w uczeniu się z podręcznika, rozproszenie ,,uwagi wzrokowej”).
• Problemy w zakresie słyszenia – nadwrażliwość lub niedowrażliwość słuchowa.
• Zaburzenia czucia głębokiego, dotykowego, temperatury, bólu wpływają na niepełną ,,świadomość” położenia ciała, upośledzają sprawności grafomotoryczne, utrudniają samoobsługę, zaburzają precyzję wykonywania ćwiczeń, wykresów, prac plastycznych.
• Dobry rozwój mowy, obszerność i ,,kwiecistość” wypowiedzi maskują braki w zakresie rozumienia mowy innych i czytanego tekstu.
• Nieumiejętność rozpoznawania uczuć u siebie i innych, brak empatii, trudności w rozumieniu metafor, alegorii, intencji.
   

fot. pantherstock

Wyżej wymienione ograniczenia i nieadekwatne rozumienie możliwości dziecka przez otoczenie ma szereg negatywnych skutków wtórnych. Dzieci z FAS obciążane są często zadaniami zbyt złożonymi i trudnymi, uzyskują słabe wyniki w nauce, co w Polsce mocno wpływa na ich ocenę w domu i szkole. Otrzymują negatywne określenia: zdolnych leni, krnąbrnych, kłamców. Małe postępy szkolne pogarszają ich samoocenę, mogą prowadzić do spadku nastroju i innych objawów depresji, zachowań agresywnych, nadpobudliwości.

Dzieci z FAS mają  problemy w funkcjonowaniu i w klasie i w grupie towarzyskiej, stają się często ofiarami żartów i są odtrącane. Są postrzegane jako naiwne, niedojrzałe, łatwo ulegają sugestiom i namowom innych, a zatem można nimi łatwo manipulować.

Duża grupa dzieci z FAS/FAE rodzi się w rodzinach z problemem alkoholowym, o niskim statusie społecznym – ubogich, uzależnionych od alkoholu, narkotyków i nikotyny. Te dzieci, które pozostaną ,,przy rodzicach‘’ bywają narażone na działanie przemocy, zaniedbania w zakresie wielu życiowych potrzeb, wzrastają wśród niekorzystnych wzorców społecznych.

Aż 80% dzieci i młodzieży dotkniętych FAS/FAE wychowuje się poza rodzinami biologicznymi – w rodzinach adopcyjnych i zastępczych oraz w placówkach opiekuńczo-  wychowawczych.