Wraz z wydłużaniem się długości życia ludzkiego, coraz częściej w praktyce lekarskiej mamy do czynienia z chorobą Alzheimera. Artykuł prezentuje farmakologiczne i niefarmakologiczne metody leczenia tego zaburzenia.
Choroba Alzheimera:
Jest powoli postępującą chorobą zwyrodnieniową. W jej przebiegu dochodzi do utraty neuronów w obszarach mózgu odpowiedzialnych funkcje poznawcze, dlatego obecnie stosowane leki mogą wpływać na poprawę funkcji poznawczych i behawioralnych. Zaburzenia nastroju oraz zaburzenia zachowania stanowią integralną część obrazu psychopatologicznego choroby Alzheimera. Zaburzenia nastroju i objawy psychotyczne powodują wzrost niesprawności i niechęć opiekunów. Wczesna identyfikacja oraz zastosowanie pomocy pomaga rodzinom borykać się z problemami oraz ułatwia adaptację do postępujących zmian związanych z ch. A., zmniejsza obciążenie emocjonalne i stres oraz chroni przed wczesną instytucjonalizacją. Stosowane leczenie pozwala na zahamowanie progresji choroby. Nie istnieje obecnie leczenie przyczynowe.
Leczenie choroby Alzheimera:
W leczeniu farmakologicznym otępienia typu Alzheimera uwzględnia się dwa podstawowe kierunki oddziaływań leczniczych:
- leczenie zaburzeń psychicznych i zachowania związanych z otępieniem takich jak: depresja, pobudzenie, lęk, objawy psychotyczne.
- oddziaływania mające prowadzić do zmniejszenia zaburzeń w zakresie funkcji poznawczych – pamięci, uwagi, itd.
Działania niefarmakologiczne :
Wybór działań psychoterapeutycznych powinien zależeć od możliwości intelektualnych i możliwości uzyskania wglądu w istotę problemów oraz umiejętności terapeuty. Terapia wglądowa, poznawcza czy podtrzymująca możliwa do zastosowania we wczesnych stadiach choroby.
W pierwszej kolejności należy podejmować niefarmakologiczne działania, aby uniknąć stosowania niepotrzebnych leków i ograniczyć ich działania niepożądane.
Zaburzenia zachowania powinny podlegać leczeniu gdy:
- powodują niezadowolenie u pacjenta lub opiekuna,
- są niebezpieczne dla pacjenta lub otoczenia,
- kiedy zaburzają podstawową opiekę nad pacjentem, utrudniają socjalizację i obniżają jakość życia.
Działania poza farmakologiczne skierowane są przede wszystkim do opiekunów.
Zaburzenia pamięci :
Wielu pacjentów zapomina, położenia przedmiotów, a następnie oskarżają innych, że je ukradli. Czasami powtarzają wielokrotnie te same pytania czy powtarzają wykonywane czynności.
- Stosowanie zapisków, pisanie planu codziennych zajęć, stosowanie znaków wzrokowych, etykietek jako pomocy.
Afazja :
- Powolne, spokojne i wyraźne wymawianie słów, używanie prostego języka, krótkich zdań.
- Koncentracja na jednym zadaniu, jednym słowie w danym momencie.
- Obserwacja znaków niewerbalnych.
fot. pantherstock
Zespół nieprawidłowej identyfikacji
Nieprawidłowa identyfikacja członków rodziny jako oszustów, obcych osób.
Nieprawidłowa interpretacja wydarzeń w TV jako prawdziwych – objaw telewizora
Nieprawidłowa identyfikacja swojej osoby w lustrze – objaw lustra
- Można usunąć lustro lub telewizor,
- Ograniczać nasilenie bodźców otoczenia,
- Stosować dobre oświetlenie pomieszczeń,
- Pozostałe objawy wymagają leczenia farmakologicznego.
Wędrowanie:
- W kierunku jakiegoś celu – poszukiwanie krewnych, przyjaciół, toalety, dawnego domu.
- Bezcelowe – z agitacją, akatyzją, nocne wędrowanie czy bezcelowa nadmierna aktywność.
- NALEŻY ADAPTOWAĆ OTOCZENIE DO PACJENTA A NIE NA ODWRÓT.
- Używanie prostych zabezpieczeń w drzwiach, domowych alarmów, kratka w drzwiach wejściowych, płoty w ogródku, codzienne ćwiczenia, odpowiednia stymulacja i identyfikacja przy pomocy bransoletki. Należy unikać zamykania osób z otępieniem i stosowania siły, bo może to nasilać agitację i prowokować do ucieczki.