Reklama:

Rola niekorzystnych czynników psychospołecznych w rozwoju zaburzeń psychicznych u dzieci

Michael L. Rutter

Ten tekst przeczytasz w 81 min.

Rola niekorzystnych czynników psychospołecznych w rozwoju zaburzeń psychicznych u dzieci

Panthermedia

Opieka medyczna dla rodziny

W rozważaniach nad etiopatogenezą zaburzeń psychicznych u dzieci coraz częściej słyszy się, że "teoria genetyczna" wyjaśnia ich przyczynę, natomiast czynniki psychosocjalne odgrywają drugorzędną rolę.

Reklama:
Artykuł pochodzi z czasopisma Wiadomości Psychiatryczne
Wydawnictwo Urban&Partners Wrocław


Psychosocial adversity and child psychopathology
Michael L. Rutter
Tłum. z British Journal of Psychiatry 1999, 174, 480-493.
Tłum. Sławomir Sidorowicz

ZAŁOŻENIA

W rozważaniach nad etiopatogenezą zaburzeń psychicznych u dzieci coraz częściej słyszy się, że „teoria genetyczna” wyjaśnia ich przyczynę, natomiast czynniki psychosocjalne odgrywają drugorzędną rolę. Jednak w piśmiennictwie znajduje się wiele danych ukazujących duże znaczenie czynników psychosocjalnych w rozwoju zaburzeń psychicznych w okresie dzieciństwa.

CELE

Rozpatrzenie powyższego zagadnienia w świetle postępu wiedzy w okresie ubiegłego półwiecza.

METODA

Szeroki przegląd zagadnień dotyczących tego problemu na podstawie piśmiennictwa za lata 1948–1998.

WYNIKI I WNIOSKI

Na podstawie analizy danych określono problemy, które będą musiały być wyjaśnione w nadchodzącym stuleciu. Należy wreszcie uwolnić się od pozbawionego sensu dualizmu: mózg-psychika. Genetycy badający zachowanie twierdzą, że poza skrajnymi przypadkami, oddziaływania psychosocjalne nie mają większego znaczenia w rozwoju zaburzeń psychicznych (Rowe, 1994; Scarr, 1992). To czynniki genetyczne decydują o osobniczych różnicach pod względem wrażliwości na działanie szkodliwych wpływów otoczenia (Plomin i Bergemann, 1991). Przyjmuje się więc, że w rozwoju cech psychicznych zwykłe wpływy środowiska nie odgrywają istotniejszej roli (Plomin i Daniels, 1987). W ślad za tym genetycy odrzucają „teorię socjalizacji” i zastępują ją „teorią genetyczną” (Bouchard, 1997; Scarr, 1997).

Można by sądzić, że wyniki badań poświęconych zagadnieniom psychospołecznym i środowiskowym tracą sens, zarzuca się im poważne błędy w założeniach i metodologii. Jednakże wnikliwe rozpatrzenie argumentów pozwala odrzucić tak radykalny pogląd, czego ma dowieść właśnie niniejsza praca. W tym celu przeprowadzono analizę piśmiennictwa za lata 1948–1998 poświęconego znaczeniu czynników psychosocjalnych w rozwoju zaburzeń psychicznych u dzieci.

ROK 1948, RUCH HIGIENY PSYCHICZNEJ

W pierwszej połowie XX w. sformułowano podstawy wiedzy o roli czynników psychospołecznych w rozwoju zaburzeń psychicznych u dzieci. Można w niej wyodrębnić trzy kierunki.

Pierwszy – to Ruch Higieny Psychicznej, który kładł ogromny nacisk na znaczenie stosunków międzyludzkich w rodzinie i szkole jako podstawy kształtowania się zachowań dziecka, zarówno normalnych, jak i nieprawidłowych. Ruch ten przyczynił się do powstania ośrodków poradnictwa dla dzieci w USA i Wielkiej Brytanii (Kanner, 1959). Przedstawiciele Ruchu prowadzili liczne i systematyczne badania nad wpływem stosunków rodzinnych i metod wychowawczych na zachowanie dziecka (zob. np. znane badanie Hewitt i Jenkins z 1946 r.).
 
 


fot. ojoimages


Drugi kierunek – to psychoanaliza, która wniosła bardzo dużo do rozumienia genezy zaburzeń psychicznych u dzieci. Można w niej wyodrębnić z pozoru wzajemnie wykluczające się dwie koncepcje. Jedna zajmuje się niemal wyłącznie procesami wewnątrzpsychicznymi pomijając rolę życiowych doświadczeń. W postępowaniu terapeutycznym o wiele więcej uwagi poświęca się tu mechanizmom wewnątrzpsychicznym niż temu, co się dziecku przydarzało w domu lub szkole. Druga koncepcja nawiązuje do pewnych teorii psychoanalitycznych i wczesnodziecięcych etapów rozwoju psychoseksualnego. Bierze się tu pod uwagę takie kwestie, jak rodzaj karmienia dziecka (piersią czy butelką), czas i okoliczności odstawienia od piersi lub butelki, czy sposoby uczenia nawyków higienicznych.

W obydwu wspomnianych koncepcjach psychoanalitycznych uwzględnia się jednak wpływ doświadczeń przeszłości na aktualny stan psychiczny i zachowania dziecka. Wobec powyższego, w terapii należy się zajmować głównie analizą przeszłości, zdarzenia bieżące nie mają większego znaczenia (Baldwin, 1968; Dare, 1976). W ślad za badaniami nad metodami wychowawczymi zaczęto jednak dostrzegać rolę aktualnie nieprawidłowych stosunków między dzieckiem a rodzicami w rozwoju schorzeń psychicznych. W ten sposób ukuto pojęcia „schizofrenogennej matki” (Reichard i Tillman, 1950) oraz „chłodnego rodzicielstwa” w autyzmie dziecięcym (Kanner, 1949).

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Inne tematy

🍁🎉 KONKURS! Jesienna chandra: jak sobie z nią radzić? Odpowiedz na pytanie i wygraj zestaw kosmetyków! 🍁🎉
Cześć Wszystkim! Mamy przyjemność ogłosić, że właśnie ruszył nasz nowy serwis: Medforum.pl! 🚀 Na tej platformie znajdziesz najbardziej aktualne informacje, artykuły i porady z zakresu farmacji, ...
Chcemy poznać Twoją opinię!
Cześć! 🌟 Chcielibyśmy jako Redakcja Serwisu poznać Twoją opinię na temat tworzonych przez nas treści: newsów, porad i artykułów pochodzących spod pióra lekarzy, a także copywriterów medycznych. ...
Edycja na portalu uciążliwa
Dzień dobry, Na tym portalu edycja jest trudna. Gdy wpisuje się jakiś temat lub wątek to łatwo go napisać. Natomiast podczas edytowania pojawiają się fragmenty kodu html. Sądzę, że to raczej proble...
Treści blokowane przez moderatora.
Szukam, fajnego, w miarę moderowanego forum. Natomiast nie rozumię dlaczego wiele postów ludzi tutaj jest blokowana, czyli jest nie widzoczna . Mimo iż większość tych postów nie łamie absolutnie nic...
Psychiatria.pl to teraz ForumPsychiatryczne.pl
Drodzy Użytkownicy! Witamy na nowej odsłonie serwisu ForumPsychiatryczne.pl, który zastępuje dawny serwis Psychiatria.pl. Zmiany w serwisie oraz na forum dotyczą całej szaty graficznej i nie...
Co czytacie ?
Jak w temacie, co aktualnie czytacie ?
Reklama:
Reklama: