Reklama:

Wpływ obrazu własnego ciała na funkcjonowanie psychiczne

dr Monika Bąk - Sosnowska

Ten tekst przeczytasz w 8 min.

Wpływ obrazu własnego ciała na funkcjonowanie psychiczne

ojoimages

Lustro

Określone przekonanie o własnym wyglądzie wpływa w ogromnym stopniu na funkcjonowanie psychiczne i społeczne jednostki, przede wszystkim na jej stosunek do siebie samej i relacje z innymi ludźmi. Badania sugerują nawet, że obraz własnego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów jak: atrakcyjność seksualna, kondycja fizyczna, akceptacja wagi, jest u kobiet głównym wyznacznikiem ogólnie pojętego szczęścia w życiu.

Reklama:

Definicja obrazu własnego ciała
Najczęściej cytowana definicja obrazu własnego ciała (body image), określa go jako zmysłowy obraz rozmiarów, kształtów i formy ciała oraz uczucia dotyczące tych wymienionych cech całego ciała lub tylko jego określonych części. Można również powiedzieć, iż obraz ciała to rysunek ciała formowany w umyśle, który jest sposobem pojawiania się własnego ciała dla siebie samego. Jest on ponadto konstruktem osobowościowym, a więc posiada wymiar nie tylko percepcyjny, ale również ekspresyjny. Obraz ciała jest częścią ogólnie pojętego obrazu siebie.

Zasadniczo wyróżnia się dwa konstrukty teoretyczne, charakteryzujące obraz ciała:

  • body percept – wewnętrzny, wzrokowy obraz kształtu i rozmiaru ciała; może on być adekwatny lub nieadekwatny
  • body concept – postawa, czyli przekonania i uczucia względem własnego ciała, poziom satysfakcji z ciała, zadowolenie z jego wyglądu; może być pozytywny lub negatywny


Kształtowanie się obrazu własnego ciała

Neurologicznie, kształtowanie się obrazu ciała związane jest z dojrzewaniem centralnego układu nerwowego i zaczyna się od doznań z proprioreceptorów w mięśniach i stawach, co ma miejsce prawdopodobnie już w okresie prenatalnym, kiedy dziecko odbiera różnorodne bodźce płynące z ciała. Początkowo postrzeganie ciała ma charakter globalny (przyjemny lub przykry) i zależy od stanu organizmu i zaspokojenia potrzeb fizycznych. W miarę rozwoju i różnicowania się poszczególnych części ciała, jego obraz staje się coraz bardziej złożony.

W okresie dzieciństwa, najistotniejsze znaczenie dla obrazu ciała mają trzy osiągnięcia rozwojowe: możliwość odróżniania siebie od innych (około 2 r.ż.), identyfikowane się z własną płcią i zdolność tworzenia względnie adekwatnych rysunków figur ludzkich lub trójwymiarowych konstrukcji ciała człowieka (4-5 r.ż.), zdolność właściwej oceny rozmiarów ciała (około 9 r.ż.).

Zainteresowanie wyglądem i funkcjonowaniem ciała, szczególnie nasila się w okresie dojrzewania. Wtedy też kształtuje się emocjonalny stosunek do własnego wyglądu oraz wynikająca m.in. z tego, samoocena. Na obraz własnego ciała w okresie adolescencji wpływają jednak nie tylko obserwowane zmiany w wyglądzie i funkcjonowaniu organizmu, ale również ukształtowane w dzieciństwie przekonanie o własnej atrakcyjności i poczucie własnej wartości oraz relacje z innymi ludźmi. Ogromną rolę odgrywają opinie, jakie jednostka słyszy na temat własnego wyglądu, zwłaszcza opinie osób znaczących – rodziców, a w późniejszym okresie – partnera. Nie można zapominać także o wpływie mediów i kulturowych wzorcach kształtujących ideał ciała.


 

fot. pantherstock

 



Znaczenie obrazu własnego ciała

Ponieważ obraz własnego ciała jest istotną częścią obrazu siebie, musi wywierać istotny wpływ na zachowanie jednostki wobec siebie i innych ludzi oraz jej sposób reagowania na pojawiające się bodźce, zarówno ze środowiska zewnętrznego, jak i związane z psycho – fizycznym funkcjonowaniem organizmu. Jeśli człowiek spostrzega własne ciało - przede wszystkim zaś własny wygląd - zgodnie z rzeczywistością i jest z niego zadowolony, jest również skłonny doświadczać pozytywnych myśli i emocji na swój temat w ogóle oraz odczuwać względną swobodę w relacjach interpersonalnych. Sytuacja komplikuje się, kiedy postrzeganie ciała nie jest zgodne z rzeczywistością, albo gdy niezależnie od tej zgodności - stosunek do własnego wyglądu jest negatywny. Może wówczas dojść do rozwoju różnorodnych zaburzeń emocjonalnych i psychicznych.

Podstawowym elementem obrazu własnego ciała jest masa ciała i to ona ma zasadniczy wpływ na akceptację siebie lub jej brak. Badania wykazują, że 90% kobiet rasy białej jest niezadowolonych ze swojej wagi, z czego 62% stosuje dietę. Tendencji takiej nie obserwuje się wśród kobiet rasy czarnej, na co największy wpływ mają prawdopodobnie odmienne przekonania kulturowe dotyczące wyglądu.

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Inne tematy

🍁🎉 KONKURS! Jesienna chandra: jak sobie z nią radzić? Odpowiedz na pytanie i wygraj zestaw kosmetyków! 🍁🎉
Cześć Wszystkim! Mamy przyjemność ogłosić, że właśnie ruszył nasz nowy serwis: Medforum.pl! 🚀 Na tej platformie znajdziesz najbardziej aktualne informacje, artykuły i porady z zakresu farmacji, ...
Chcemy poznać Twoją opinię!
Cześć! 🌟 Chcielibyśmy jako Redakcja Serwisu poznać Twoją opinię na temat tworzonych przez nas treści: newsów, porad i artykułów pochodzących spod pióra lekarzy, a także copywriterów medycznych. ...
Edycja na portalu uciążliwa
Dzień dobry, Na tym portalu edycja jest trudna. Gdy wpisuje się jakiś temat lub wątek to łatwo go napisać. Natomiast podczas edytowania pojawiają się fragmenty kodu html. Sądzę, że to raczej proble...
Treści blokowane przez moderatora.
Szukam, fajnego, w miarę moderowanego forum. Natomiast nie rozumię dlaczego wiele postów ludzi tutaj jest blokowana, czyli jest nie widzoczna . Mimo iż większość tych postów nie łamie absolutnie nic...
Psychiatria.pl to teraz ForumPsychiatryczne.pl
Drodzy Użytkownicy! Witamy na nowej odsłonie serwisu ForumPsychiatryczne.pl, który zastępuje dawny serwis Psychiatria.pl. Zmiany w serwisie oraz na forum dotyczą całej szaty graficznej i nie...
Co czytacie ?
Jak w temacie, co aktualnie czytacie ?
Reklama:
Reklama: