Dalsza analiza otrzymanych przez CBOS wyników pokazuje, iż stopień poinformowania o chorobie koreluje również wyraźnie z grupą społeczną (wyznaczona na podstawie rodzaju zatrudnienia). Wśród osób deklarujących dużą wiedzę na temat schizofrenii najwięcej jest osób określających się jako Kadra kierownicza, inteligencja, zaraz za nimi uplasowali się Pracujący na własny rachunek, dalej Pracownicy umysłowi niższego szczebla oraz kolejne grupy zawodowe. Najliczniejszą grupę która nie słyszała o schizofrenii stanowią rolnicy z pośród których 43% przyznało, że nic na ten temat nie wie. Z analizy bardzo obszernego materiału statystycznego związanego ze stopniem poinformowania społeczeństwa w kwestii schizofrenii należy przytoczyć również, zaskakujący dla mnie, rozkład odpowiedzi udzielonych przez studentów i uczniów (powyżej 18 roku życia) z pośród których jedynie 1% uważał iż wie na temat schizofrenii dużo, 16% nigdy o niej nie słyszało i aż 80% słyszało ale niewiele wie. Tak niska świadomość w dziedzinie schizofrenii wśród ludzi młodych i kształcących się potwierdza potrzebę dalszego prowadzenia akcji takich jak Schizofrenia – otwórzcie drzwi, które zwiększą wiedzę młodego pokolenia w tym zakresie zapobiegają uprzedzeniom, błędnym stereotypom co z kolei zwiększy tolerancję i szacunek dla osób chorych.

Znajomość terminu schizofrenia oraz ilość posiadanych na jej temat informacji koreluje również z wielkością miejsca zamieszkania respondentów. Za najmniej poinformowanych uważają się mieszkańcy wsi z pośród których aż 39% nie zna określenia schizofrenia, 51% zna to słowo ale niewiele wie na ten temat a jedynie 8% zna termin schizofrenia i uważa, że posiada sporą wiedzę na ten temat. Wraz ze wzrostem liczby mieszkańców wzrasta liczba osób wiedzących dużo o schizofrenii i maleje liczba osób nie znających tego terminu, by w grupie osób zamieszkujących miasto posiadające powyżej 501 tysięcy mieszkańców osiągnąć odpowiednio 18% osób nie znających słowa schizofrenia, 66% znających sam termin lecz niewiele wiedzących o chorobie i 16% osób dobrze orientujących się w przedmiotowym zagadnieniu. Deklaratywność znajomości słowa i samej choroby zależy również od dochodu oraz oceny własnych warunków materialnych przez respondentów. Zarówno osoby najzamożniejsze jak i najlepiej oceniające własne warunki materialne, które to dwa wskaźniki nie zawsze się pokrywają, posiadają najszerszą wiedzę na temat schizofrenii. Wśród osób zarabiających najmniej jak i najgorzej oceniających swe warunki materialne znalazło się znacznie więcej osób nie znających słowa schizofrenia tj. ponad jedna trzecia przy około jednej piątej w grupie osób najzamożniejszych. Fakt korelacji stopnia poinformowania o schizofrenii z wykształceniem, wielkością zamieszkiwanego miasta, dochodami, zajmowanym stanowiskiem oraz oceną własnych warunków materialnych nie powinien dziwić i zdaje się być łatwy do wyjaśnienia. Im wyższy status, tym bardziej trafna definicja słowa schizofrenia i tym lepsza samoocena poinformowania w tej dziedzinie, natomiast im niższa pozycja społeczna, tym słabsza orientacja w tej sprawie oraz częstsze odpowiedzi: nie wiem, co oznacza to słowo, nie słyszałe(a)m o takiej chorobie psychicznej.

Ankieterzy CBOS-u jako pierwsze pytanie postawione respondentom zapytali Co oznacza dla Pana(i) słowo schizofrenia? Proszę dokończyć zdanie: Schizofrenia jest to: Równa połowa badanych udzieliła odpowiedzi, która jest jak najbardziej prawidłowa to znaczy choroba psychiczna. W tej grupie odpowiedzi zaklasyfikowana również odpowiedzi takie jak choroba umysłowa, nerwowa, głowy, które to wyrażenia mimo pewnej nieprecyzyjności należy uznać jako prawidłowe, a jedynie mniej fachowe. 50% prawidłowych odpowiedzi to wynik moim zdaniem bardzo dobry szczególnie gdy weźmiemy pod uwagę, iż jedynie 11 procent społeczeństwa uważa się za posiadających dużą wiedzę w tej kwestii.

Analizując dalej wyniki uzyskane przez badaczy CBOS-u przytoczyć należy kolejne wyniki statystyczne. Otóż: 21% respondentów na cytowane powyżej pytanie odpowiedziało nie wiem. Trochę mniej (20%) udzieliło odpowiedzi, którą badacze zaklasyfikowali jako opis specyficznych doświadczeń – problemów indywidualnych chorych. Do tej kategorii odpowiedzi zaliczano wszelkie odpowiedzi wskazujące czy też opisujące zaburzenia emocjonalne, poznawcze lub osobowościowe osób cierpiących na schizofrenię. Kolejną grupę stanowią respondenci, którzy zdanie Schizofrenia jest to: kończyli odpowiedzią choroba nie potrafiąc tejże choroby zaklasyfikować bądź opisać. Odpowiedzi tego typu klasyfikowano jako choroba bliżej nieokreślona, a stanowiły one 15% wszystkich wypowiedzi na to pytanie.

fot. istock

8% badanych udzieliło odpowiedzi przedstawiającej właściwości samej schizofrenie jej przyczyny, uleczalność, dynamikę, nasilenie objawów, przebieg, częstotliwość występowania. Jedynie niewielka część biorących udział w badaniu (4%) opisywała problemy interpersonalne chorych, 3 procent wskazywało na nieprzystosowanie społeczne chorych, 2 procent udzieliło odpowiedzi zaklasyfikowanej jako: Określenie inne i niejednoznaczne. Osobiście bardzo ucieszył mnie fakt, iż jedynie jeden procent respondentów udzieliło odpowiedzi zaklasyfikowanej do kategorii Określenia pejoratywne. W związku z faktem reprezentatywność próby badawczej i przełożenia na rzeczywiste poglądy społeczeństwa jest to fakt bardzo optymistyczny i dowodzący tezie o dużym szacunku społecznym dla osób chorych.