Psychiatria: podręcznik dla studentów pielęgniarstwa.

Fot. sum.edu.pl
Polecamy do zapoznania się z podręcznik dla studentów pielęgniarstwa pod red. I. Krupki-Matuszczyk, M. Matuszczyka. Książka jest dostępna w postaci PDF na stronie Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Reklama
Spis treści
- Przedmowa .........................................................................................................................................11
- 1. Psychopatologia ogólna (Krystyna Jena)......................................................................................13
- 1.1. Zaburzenia uwagi ..................................................................................................................... 13
- 1.2. Zaburzenia spostrzegania ......................................................................................................... 14
- 1.3. Zaburzenia myślenia ................................................................................................................ 15
- 1.4. Zaburzenia pamięci .................................................................................................................. 19
- 1.5. Zaburzenia czynności emocjonalnych i motywacyjnych ......................................................... 19
- 1.6. Zaburzenia aktywności ruchowej ............................................................................................. 22
- 2. Zespoły psychopatologiczne (Beata Trędzbor).............................................................................29
- 2.1. Zespół depresyjny .................................................................................................................... 29
- 2.2. Zespół maniakalny ................................................................................................................... 30
- 2.3. Inne zespoły psychopatologiczne ............................................................................................. 30
- 2.4. Zespoły zaburzeń świadomości ................................................................................................32
- 3. Schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe (Marek Krzystanek)....................................................................................................................................35
- 3.1. Zaburzenia schizofreniczne (F 20) ........................................................................................... 35
- 3.1.1. Patogeneza schizofrenii..................................................................................................35
- 3.1.2. Epidemiologia................................................................................................................36
- 3.1.3. Rozpoznawanie..............................................................................................................36
- 3.1.4. Rokowanie i leczenie......................................................................................................39
- 3.1.5. Różnicowanie.................................................................................................................40
- 3.2. Zaburzenia schizotypowe (F 21) .............................................................................................. 41
- 3.2.1. Patogeneza.....................................................................................................................42
- 3.2.2. Epidemiologia................................................................................................................42
- 3.2.3. Rozpoznawanie..............................................................................................................42
- 3.2.4. Rokowanie i leczenie......................................................................................................42
- 3.2.5. Różnicowanie.................................................................................................................43
- 3.3. Zaburzenia urojeniowe (F 22) .................................................................................................. 43
- 3.3.1. Patogeneza.....................................................................................................................43
- 3.3.2. Epidemiologia................................................................................................................43
- 3.3.3. Rozpoznawanie..............................................................................................................43
- 3.3.4. Rokowanie i leczenie......................................................................................................43
- 3.3.5. Różnicowanie.................................................................................................................44
- 3.4. Ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne (F 23) ..............................................................44
- 3.4.1. Ostre wielopostaciowe zaburzenia psychotyczne..........................................................44
- 3.4.2. Ostre zaburzenia psychotyczne podobne do schizofrenii...............................................44
- 3.4.3. Ostre zaburzenia psychotyczne z przewagą urojeń........................................................45
- 3.5. Indukowane zaburzenia urojeniowe (F 24) .............................................................................. 45
- 3.6. Zaburzenia schizoafektywne (F 25) ......................................................................................... 45
- 4. Zaburzenia nastroju (Krzysztof Kucia).........................................................................................47
- 4.1. Zaburzenia nastroju .................................................................................................................. 47
- 4.2. Depresja ..................................................................................................................................47
- 4.2.1. Przyczyny i klasyfikacja.................................................................................................47
- 4.2.2. Obraz kliniczny..............................................................................................................48
- 4.3. Depresje maskowane ................................................................................................................ 49
- 4.3.1. Przebieg........................................................................................................................49 6 Psychiatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa
- 4.3.2. Trudności w rozpoznawaniu..........................................................................................50
- 4.3.3. Leczenie.......................................................................................................................51
- 4.4. Mania ......................................................................................................................................51
- 4.5. Dystymia ................................................................................................................................ 52
- 4.5.1. Rozpoznanie różnicowe.................................................................................................53
- 5. Zaburzenia lękowe (Maciej Matuszczyk)......................................................................................55
- 5.1. Przyczyny powstawania zaburzeń lękowych ........................................................................... 55
- 5.1.1. Psychologiczne przyczyny lęku.....................................................................................55
- 5.1.2. Biologiczne podłoże lęku...............................................................................................56
- 5.2. Epidemiologia .......................................................................................................................... 56
- 5.3. Klasyfikacja ..............................................................................................................................56
- 5.3.1. Lęk napadowy (paniczny)..............................................................................................56
- 5.3.2. Zaburzenia lękowe uogólnione......................................................................................57
- 5.3.3. Fobie.............................................................................................................................57
- 5.3.4. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne...............................................................................58
- 5.3.5. Różne formy reakcji na stres..........................................................................................58
- 5.3.6. Zaburzenia adaptacyjne..................................................................................................58
- 5.3.7. Reakcja żałoby...............................................................................................................59
- 5.3.8. Ostra reakcja na stres......................................................................................................59
- 5.3.9. Zaburzenia stresowe pourazowe....................................................................................59
- 5.3.10. Zaburzenia dysocjacyjne..............................................................................................59
- 5.3.11. Lęk w schorzeniach somatycznych..............................................................................60
- 5.3.12. Zaburzenia lękowe spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych..............60
- 5.3.13. Lęk związany z leczeniem............................................................................................60
- 5.3.14. Lęk w chorobach psychicznych...................................................................................61
- 5.4. Leczenie ................................................................................................................................. 61
- 5.4.1. Psychoterapia.................................................................................................................61
- 5.4.2. Farmakoterapia...............................................................................................................61
- 6. Postępowanie z pacjentami uzależnionymi (Krzysztof Krysta, Adam Klasik).............................63
- 6.1. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z używaniem alkoholu ................ 63
- 6.1.1. Obraz kliniczny alkoholowego zespołu abstynencyjnego..............................................64
- 6.1.2. Majaczenie alkoholowe (majaczenie drżenne, biała gorączka)......................................64
- 6.1.3. Ostra halucynoza alkoholowa (ostra omamica).............................................................64
- 6.1.4. Przewlekła halucynoza alkoholowa (halucynoza Wernickego).....................................65
- 6.1.5. Encefalopatia Wernickego.............................................................................................65
- 6.1.6. Psychoza Korsakowa (alkoholowy zespół amnestyczny, choroba Korsakowa, zespół Wernickego-Korsakowa)....................................................................................65
- 6.1.7. Paranoja alkoholowa (alkoholowy obłęd zazdrości, obłęd opilczy, „zespół Otella”)....66
- 6.2. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z używaniem innych substancji psychoaktywnych ..................................................................................................................... 66
- 6.2.1. Opiaty...........................................................................................................................66
- 6.2.2. Kannabinoidy.................................................................................................................67
- 6.2.3. Amfetamina....................................................................................................................67
- 6.2.4. Substancje halucynogenne.............................................................................................67
- 6.2.5. Substancje wziewne.......................................................................................................68
- 6.3. Diagnoza zespołów związanych z uzależnieniem od substancji według ICD-10 .................... 68
- 6.3.1. Kryteria rozpoznania używania szkodliwego (F 1x1)....................................................68
- 6.3.2. Kryteria rozpoznania zespołu uzależnienia (F 1x2).......................................................68
- 6.3.3. Kryteria rozpoznania zespołu abstynencyjnego (F 1x3)................................................69
- 6.3.4. Kryteria rozpoznania zespołu abstynencyjnego z majaczeniem (F 1x4).......................69
- 6.3.5. Zaburzenia psychotyczne (F 1x5):.................................................................................69
- 6.3.6. Rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne (F 1x5).........................69 Spis treści 7
- 6.3.7. Zespół amnestyczny (F 1x6)..........................................................................................69
- 6.4. Problemy związane z diagnostyką uzależnień na różnych etapach leczenia ........................... 70
- 6.5. Farmakoterapia uzależnień .......................................................................................................71
- 6.5.1. Farmakoterapia w uzależnieniu od alkoholu..................................................................71
- 6.5.2. Farmakoterapia w uzależnieniu od opiatów...................................................................72
- 6.5.3. Farmakoterapia w uzależnieniu od leków uspokajających.............................................72
- 6.6. Długoterminowe leczenie i rehabilitacja osób uzależnionych ................................................. 72
- 6.7. Terapia substytucyjna ...............................................................................................................73
- 6.8. Terapia ukierunkowana na abstynencję ................................................................................... 74
- 7. Organiczne zaburzenia psychiczne (Anna Warchala).................................................................75
- 7.1. Choroby układu nerwowego przebiegające z otępieniem ........................................................ 75
- 7.2. Podział otępień ......................................................................................................................... 75
- 7.3. Epidemiologia otępień ..............................................................................................................76
- 7.4. Fizjologiczne skutki starzenia się OUN ................................................................................... 76
- 7.5. Zaburzenia pamięci .................................................................................................................. 77
- 7.6. Choroba Alzheimera ................................................................................................................ 77
- 7.7. Otępienie z ciałami Lewy’ego ..................................................................................................78
- 7.8. Otępienie czołowo-skroniowe .................................................................................................. 78
- 7.9. Leczenie ................................................................................................................................. 78
- 7.10. Choroba Huntingtona (chH) ................................................................................................... 79
- 7.11. Choroba Parkinsona (chP) ......................................................................................................79
- 7.12. Choroba Wilsona .................................................................................................................... 80
- 7.13. Zaburzenia psychiczne w neuroinfekcjach ............................................................................ 80
- 7.14. Przewlekłe choroby neuroinfekcyjne ..................................................................................... 81
- 7.14.1. Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)...................................................81
- 7.14.2. Podostre stwardniające zapalenie mózgu..................................................................81
- 7.14.3. Pasażowalne encefalopatie gąbczaste (PEG), czyli choroby wywołane przez priony........................................................................................................................81
- 7.15. Wtórne zespoły otępienne ..................................................................................................... 82
- 7.16. Zespoły otępienne i inne zaburzenia psychiczne w następstwie urazów czaszkowo- -mózgowych ........................................................................................................................... 82
- 7.17. Guzy wewnątrzczaszkowe ..................................................................................................... 83
- 7.18. Organiczny zespół amnestyczny (zespół lub psychoza Korsakowa, OZA) ........................... 83
- 7.19. Zespoły psychotyczne z zaburzeniami świadomości niewywołane alkoholem ani substancjami psychoaktywnymi ............................................................................................ 83
- 7.20. Zaburzenia osobowości i zachowania spowodowane chorobą, uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu ................................................................................................................... 84
- 7.20.1. Zespół czołowy..........................................................................................................84
- 7.20.2. Zespół skroniowy.......................................................................................................84
- 8. Farmakoterapia i wybrane metody leczenia biologicznego w psychiatrii (Irena Krupka-Matuszczyk).......................................................................................................................87
- 8.1. Leki przeciwpsychotyczne, neuroleptyki ................................................................................. 87
- 8.2. Leki przeciwdepresyjne, tymoleptyki ...................................................................................... 88
- 8.3. Leki przeciwlękowe i nasenne ................................................................................................. 89
- 8.3.1. Zasady stosowania..........................................................................................................90
- 8.3.2. Wskazania......................................................................................................................90
- 8.3.3. Przeciwwskazania..........................................................................................................90
- 8.3.4. Działania niepożądane....................................................................................................90
- 8.3.5. Zatrucia BDZ..................................................................................................................91
- 8.4. Leki nasenne niebenzodiazepinowe ......................................................................................... 91
- 8.5. Stabilizatory nastroju = leki normotymiczne ........................................................................... 91
- 8.6. Leki prokognitywne i nootropowe ........................................................................................... 92 8 Psychiatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa
- 8.7. Środki pychostymulujące, pobudzające ................................................................................... 93
- 8.8. Pozafarmakologiczne metody terapii biologicznej .................................................................. 93
- 8.8.1. Elektrowstrząsy (EW = sejsmoterapia)..........................................................................93
- 8.8.2. Bezsenność wymuszona.................................................................................................93
- 8.8.3. Światłoterapia.................................................................................................................94
- 8.8.4. Inne...............................................................................................................................94
- 9. Wybrane zagadnienia z psychiatrii wieku rozwojowego (Małgorzata Janas-Kozik)................95
- 9.1. Całościowe zaburzenia rozwojowe F 84 .................................................................................. 96
- 9.1.1. Autyzm dziecięcy (autyzm Kannera, zespół Kannera) – F 84.0....................................97
- 9.1.2. Zespół Aspergera F 84.5................................................................................................99
- 9.2. Zaburzenie hiperkinetyczne (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi – ADHD) – F 90 .......................................................................................................... 101
- 9.3. Jadłowstręt psychiczny, anoreksja psychiczna F 50.0. .......................................................... 104
- 9.4. Żarłoczność psychiczna, bulimia psychiczna F 50.2. ............................................................ 108
- 10. Muzykoterapia w procesie leczenia (Sylwia Niezgoda).............................................................111
- 10.1. Czym jest muzykoterapia? ................................................................................................... 111
- 10.2. Muzykoterapia w procesie leczenia ..................................................................................... 111
- 10.2.1. Muzykoterapia w oddziale psychiatrycznym...........................................................112
- 10.2.2. Zajęcia relaksacyjne w procesie leczenia zaburzeń lękowych.................................113
- 10.2.3. Zajęcia muzykoterapeutyczne w procesie leczenia zaburzeń lękowych..................113
- 10.2.4. Zajęcia relaksacyjne w procesie leczenia zaburzeń z kręgu psychoz......................113
- 10.2.5. Muzykoterapia w procesie leczenia zaburzeń z kręgu psychoz...............................114
- 10.2.6. Rola pielęgniarki w muzykoterapii i relaksacji........................................................114
- 11. Arteterapia w procesie leczenia (Małgorzata Kania).................................................................117
- 12. Psychoterapeutyczna rola pielęgniarki w domu pomocy społecznej (Zygmunt Podbielski)...121
- 12.1. Kontakt ............................................................................................................................... 121
- 12.2. Udzielanie informacji ........................................................................................................... 123
- 12.3. Rozmowa terapeutyczna ...................................................................................................... 124
- 12.4. Podsumowanie ..................................................................................................................... 125
- 13. Specyfika opieki pielęgniarskiej w oddziale psychiatrycznym (Teresa Grzywna, Aleksandra Cieślik).......................................................................................................................127
- 13.1. Specyfika relacji pielęgniarka – pacjent ...............................................................................127
- 13.2. Źródła informacji o chorym psychicznie i ich dokumentowanie ......................................... 129
- 13.3. Proces komunikacji .............................................................................................................. 131
- 13.4. Udział pielęgniarki w procesie farmakoterapii .................................................................... 134
- 13.5. Udział pielęgniarki w terapii wstrząsami elektrycznymi ..................................................... 136
- 13.6. Udział pielęgniarki w psychoterapii .................................................................................... 136
- 13.7. Udział pielęgniarki w terapii zajęciowej .............................................................................. 138
- 13.8. Rehabilitacja chorych psychicznie – udział pielęgniarki ..................................................... 140
- 13.9. Proces pielęgnowania w psychiatrii ..................................................................................... 144
- 13.10. Pielęgnowanie chorego z zespołem depresyjnym .............................................................. 146
- 13.11. Tendencje samobójcze ....................................................................................................... 148
- 13.12. Pielęgnowanie pacjenta z zespołem maniakalnym ............................................................ 149
- 13.13. Pielęgnowanie pacjenta chorego na schizofrenię ............................................................... 150
- 13.14. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z rozpoznaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego ............................................................................................................... 153
- 13.14.1. Charakterystyka zespołu......................................................................................153
- 13.14.2. Opieka pielęgniarska............................................................................................153
- 13.15. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta przejawiającego zachowania agresywne i gwałtowne ........................................................................................................................ 154
- 13.15.1. Agresja: reakcja na sytuację trudną, przejawianie wrogości..............................154 Spis treści 9
- 13.15.2. Zasady organizacji otoczenia terapeutycznego w celu ograniczenia agresji.......156
- 13.16. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z zaburzeniami świadomości ................................. 157
- 13.17. Udział pielęgniarki w procesie psychoedukacji chorego psychicznie i jego rodziny ....... 158
- 13.17.1. Edukacja rodziny pacjenta z chorobą afektywną...............................................159
- 13.17.2. Edukacja rodziny chorego na schizofrenię........................................................160
- 14. Specyfika relacji pielęgniarki z pacjentem chorym psychicznie (Zdzisława Pilarz)..............163
- 14.1. Model relacji międzyludzkich w pielęgniarstwie .................................................................163
- 14.2. Fazy relacji pacjent – pielęgniarka ....................................................................................... 164
- 14.3. Role pielęgniarki wobec pacjenta ........................................................................................ 166
- 14.4. Błędne postawy wobec pacjenta z zaburzeniami psychicznymi .......................................... 168
- 14.5. Ocena jakości opieki pielęgniarskiej nad pacjentem psychiatrycznym ............................... 170
- 15. Specyfika pracy pielęgniarki w jednostkach penitencjarnych (Marzena Twardowska, Wojciech Twardowski)..................................................................................................................175
- 15.1. Więzienna służba zdrowia i jej podopieczni ........................................................................ 175
- 15.2. Psychologiczne funkcjonowanie osób pozbawionych wolności: kryzys uwięzienia ...........176
- 15.3. Podkultura: drugie życie więzienia ...................................................................................... 178
- 15.4. Samoagresja ......................................................................................................................... 179
- 15.5. Osoby z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi i upośledzone umysłowo .......... 180
- 15.6. Osoby uzależnione od alkoholu lub narkotyków ................................................................. 181
- 15.7. Podsumowanie: specyficzne trudności, specyficzne zadania .............................................. 183
- 16. Załączniki ..................................................................................................................................185
Piśmiennictwo
Reklama
- Tagi:
- pielęgniarstwo,
- psychiatria