Agresja w przedszkolu – czego nikt często nie przypuszcza – może kryć w sobie różne inne emocje (również takie, których dziecko sobie nie uświadamia). Do najczęstszych z nich należy lęk (np. dziecko boi się, że rodzice po nie przyjdą, że na zawsze pozostanie w przedszkolu; może to być lęk przed inną osobą w grupie, surową panią). Praca z dzieckiem - w pierwszym przypadku – polega wtedy przede wszystkim na przekonaniu, iż rodzice go odbiorą i kochają tak bardzo jak przedtem (jeśli jest to możliwe najlepiej jest odbierać dziecko zawsze o tej samej porze np. po podwieczorku lub jeśli dziecko zna się na zegarku dać mu go w prezencie i pokazać na nim o której godzinie mama czy tata przyjdą).

Przedszkolaki, które miały mały kontakt z innymi dziećmi mogą się ich bać (dotyczy to często dzieci głośnych, zwracających na siebie uwagę, nie będących pierwszy rok w przedszkolu). Mogą również lękać się wymagającej pani – podczas gdy ich rodzice pozwalają im niemal na wszystko. Swoim niegrzecznym zachowaniem dziecko może mówić: „zwróćcie na mnie uwagę!, ja też tu jestem”.

Przedszkolak agresywny czuje się często odrzucony bądź przez rodziców, bądź zarówno przez rodziców jak i kolegów i koleżanki w grupie. Zachowanie takie wiąże się również z biologicznym wyposażeniem dziecka, czyli typem układu nerwowego oraz zdobytym w domu doświadczeniem w tej kwestii (np. gdy będę tupał nogami, mama mi ustąpi; uderzę siostrę, to puści mnie do komputera).

Agresja dziecka może wskazywać jednakże, że dzieje mu się krzywda – jest w domu bite, poniżane, jest świadkiem wyzwisk czy przemocy w rodzinie. Wtedy bardzo często będzie się zachowywać tak samo wobec innych czyli słabszych, takim, którzy nie odpowiedzą mu na jego reakcje siłą.

Pamiętajmy, że dziecko - gdy jest mu źle - ma ograniczoną ilość zachowań; dorosłemu jest łatwiej w takiej sytuacji: wyjdzie gdzieś, pójdzie na rower, pogada z kimś, napije się piwa... A mały człowiek będzie często tupał, gryzł, kopał, nie słuchał pani wychowawczyni, wyładowywał się na słabszych, bo... nie zna innych metod.

Ważne, by dotrzeć wtedy do swojego dziecka by zobaczyć co kryje się w nim w środku i spróbować zrozumieć skąd wzięło się takie zachowanie. My nie lubimy agresji, ale czasem jest tak, że jedno dziecko w podobnej trudnej sytuacji będzie płakać, wyizoluje się od grupy a drugie będzie gryźć i kopać – dlatego najpierw spróbujmy znaleźć przyczyny takiego zachowania bez oceny dziecka w kategoriach: zły/dobry.

 

B I B L I O G R A F I A:

1.Golińska Lucyna: Złość, Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Warszawa 1995

2.Kaduson Heidi, Schaefer Charles: Zabawa w psychoterapii, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003