W międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD zespół określony jest symbolem Q 86.0. Medyczna diagnozę FAS potwierdzają cztery podstawowe kryteria:

1. Udokumentowane picie alkoholu przez ciężarną;
2. Przed i pourodzeniowy deficyt wzrostu, wagi ciała i obwodu głowy;
3. Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, które wyraża się jako upośledzenie funkcji fizycznych, intelektualnych i społecznych;
4. Zespół fizycznych anomalii wyrażający się mniej lub bardziej widocznymi deformacjami budowy kończyn, twarzy, mięśni i wadami narządów wewnętrznych.  

Brak któregoś z wyżej wymienionych objawów nie wyklucza problemu, ale wskazuje na uszkodzenie diagnozowane jako:

• Alkoholowy Efekt Płodowy – Fetal Alkohol Effect (FAE)
• Poalkoholowe zaburzenia układu nerwowego – Alkohol Related Neurodevelopmental Disorder (ARND)
• Uszkodzenie płodu spowodowane alkoholem – Fetal Alkohol Related Conditions (FARC)
• Wady wrodzone spowodowane alkoholem – Alkohol Related Birth Defects (ARBD)   

Nieznane jest krytyczne stężenie alkoholu, które decydowałoby o wystąpieniu FAS czy innych zaburzeń rozwoju związanych z alkoholem. Uważa się, że skutki narażenia płodu na działanie alkoholu zależne są od następujących czynników: 

• wielkości dawki alkoholu spożywanego przez ciężarną – im większa ilość wypijanego alkoholu, tym większe straty zdrowotne
• częstotliwości picia
• okresu ciąży, w którym kobieta pije alkohol – w pierwszym trymestrze ciąży alkohol zaburza organogenezę, w kolejnych okresach funkcjonowanie wszystkich układów organizmu
• czynników genetycznych – różne rasy w różnym stopniu podatne są na teratogenne wpływy alkoholu, np. kobiety indiańskie rodzą wielokrotnie częściej dzieci uszkodzone, nie można tego wyjaśnić tylko wpływami kulturowymi i społecznymi
• wieku i stanu zdrowia matki – kobiety starsze najczęściej mają za sobą „dłuższą historię picia”, znaczniejsze problemy z jego ograniczaniem
• innych uzależnień i nawyków (palenie papierosów, przyjmowanie środków psychoaktywnych, leków) – kobiety równocześnie palące rodzą dzieci z mniejszą wagą urodzeniową, znany jest Zespół Dziecka Nikotynizowanego, w którym występują także znaczące zaburzenia układu krążeniowo-oddechowego
• stylu życia matki (stres, błędy dietetyczne, niedożywienie, itp.)
   

fot. pantherstock
 

Zależne od alkoholu zmiany OUN mają głównie charakter komórkowy. Alkohol zaburza normalny wzorzec migracji komórek mózgowych do miejsca przeznaczenia, co skutkuje nieprawidłowym rozwojem niektórych obszarów mózgu – w tym jądra ogoniastego, ciała modzelowatego. Inne czynniki uszkadzające rozwój OUN to zwiększone wytwarzanie wolnych rodników tlenowych, zmieniona reaktywność komórek na czynniki wzrostowe, zaburzenie integralności błon komórkowych z nieprawidłowym przebiegiem impulsów biochemicznych i elektrycznych.

FAS/FASD - możesz zdiagnozować i leczyć w Centrum Zdrowia Psychicznego w Tychach. Pod tym linkiem znajdziesz informacje jak przygotować się do badania oraz na czym polega terapia. 

Do makroskopowych zmian OUN występujących w FAS zaliczamy zmniejszenie objętości mózgu i słabe jego pofałdowanie, zmniejszenie objętości móżdżku, hipokampa oraz nieprawidłową budowę spoidła wielkiego.