Hodofobia, czyli lęk przed podróżowaniem

Termin hodofobia wywodzi się z greki: powstał on z połączenia słowa hodo (rozumianego jako „droga” lub „podróż”) ze słowem phobos (tłumaczonego jako „strach”). Hodofobią w związku z tym nazywa się lęk przed podróżowaniem. Problem zaliczany jest do szerokiej grupy zaburzeń lękowych, którymi są fobie specyficzne.

Przyczyny hodofobii

Tak jak w przypadku innych fobii specyficznych, tak i w przypadku hodofobii do dziś nie udało się jednoznacznie ustalić, co stanowi przyczynę występowania tego problemu. Ogólnie uważa się, że lęk przed podróżowaniem jest uwarunkowany wieloczynnikowo. Pewien wpływ na występowanie u pacjentów hodofobii mogą mieć geny – zauważalne bowiem jest to, że te osoby, w których rodzinach ktoś cierpiał na hodofobię lub jakąś inną fobię specyficzną, mają zwiększone ryzyko tego, że podobny problem pojawi się i u nich.

Za inne potencjalne przyczyny hodofobii uznaje się różne ciężkie zdarzenia, które mogą występować w ludzkim życiu. W przypadku omawianej fobii specyficznej predysponować do niej mogą do niej przede wszystkim różne nieprzyjemne wydarzenia, które powiązane są właśnie z podróżami – doświadczenie turbulencji w trakcie lotu samolotem, kradzież bagażu po przylocie do obcego kraju czy pobicie w trakcie urlopu. Istnieje również pogląd, że różnym fobiom specyficznym – w tym również i hodofobii – sprzyjać może doświadczanie zdarzeń ogólnie uznawanych za traumatyczne, takich jak np. wypadek samochodowy czy zostanie ofiarą gwałtu.

Jak objawia się lęk przed podróżą?

Objawy hodofobii u człowieka obarczonego tym zaburzeniem pojawiają się nie tylko wtedy, kiedy osoba ta miałaby wyruszyć w podróż, ale i na samą tylko myśl o ewentualnym opuszczeniu domu. W przypadku tego właśnie problemu dominującym problemem jest lęk powiązany ściśle z podróżami. Możliwe jest to, że pacjent będzie doświadczał nawet i napadów paniki.

Wyróżnia się także i somatyczne objawy hodofobii. Takowymi mogą być:

• przyspieszenie czynności serca,
• wzmożenie potliwości,
• trudności z mówieniem,
• przyspieszony oddech,
• drżenie rąk,
• uczucie kołatania serca.

Hodofobia: konsekwencje lęku przed podróżami

Teoretycznie wydawać by się mogło, że hodofobia to błahy problem – w końcu bez podróżowania zasadniczo da się żyć. W praktyce jednak lęk przed podróżowaniem może w znaczący sposób utrudniać pacjentowi funkcjonowanie. Przede wszystkim może on być źródłem różnych konfliktów rodzinnych – w końcu wspólne wyjazdy wakacyjne i zdobywane podczas nich wspomnienia umacniają relacje. W sytuacji, gdy jeden z członków rodziny nie może się przemóc do wyjazdu, ostatecznie cała rodzina może nigdzie nie wyjeżdżać. Z drugiej strony osoba z hodofobią może czasem ulec naciskom swoich bliskich i udać się w podróż. Finalnie może to skończyć się swoistą katastrofą, ponieważ przez doświadczane przez pacjenta lęk i objawy somatyczne hodofobii takie wakacje mogą wcale nie być udane.

Wspomnieć należy i o tym, że hodofobia może prowadzić do problemów w życiu zawodowym. Lęk przed podróżowaniem miewa różne nasilenie – u jednych ludzi wywołuje go tylko wizja podróży do obcego kraju, u innych zaś pojawia się on nawet, gdy mieliby oni udać się do położonego niedaleko miejsca zamieszkania, lecz jednak obcego miasta. W drugim z wymienionych przypadków człowiek z hodofobią może np. odmówić wykonania polecenia służbowego, które związane byłoby z udaniem się w obce miejsce – jakie zaś mogą być konsekwencje takiej odmowy, szerzej omawiać chyba nie trzeba.

Na czym polega leczenie hodofobii?

Hodofobia z pewnością może więc wyjątkowo negatywnie wpływać na życie człowieka – szczęśliwie istnieją metody leczenia tego problemu. Wśród nich największą rolę odgrywa psychoterapia – szczególnie polecana jest w tym przypadku psychoterapia poznawczo-behawioralna (CBT). Nierzadko wspomina się o tym, że najlepsze efekty leczenia hodofobii uzyskuje się wtedy, kiedy u pacjenta prowadzona jest CBT w połączeniu z terapią ekspozycyjną.

fot. panthermedia

Istnieje również możliwość wykorzystania leczenia farmakologicznego, stanowi ono jednak jedynie uzupełnienie psychoterapii. W sytuacji, gdy pacjent doświadcza napadów wyjątkowo silnego lęku, krótkoterminowo zalecone mu mogą zostać benzodiazepiny. Osobom z hodofobią zalecane bywa także stosowanie leków z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).