Osobowość narcystyczna a uzależnienia

Spis treści:

1. Osobowość narcystyczna a uzależnienie od alkoholu i narkotyków
2. Osobowość narcystyczna a inne uzależnienia
3. Osobowość narcystyczna: jak ją leczyć?

Zaburzenia osobowości to współcześnie coraz częściej spotykany problem – możliwe jest, że w niedalekiej przyszłości staną się one jednymi z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Specjaliści od ochrony zdrowia psychicznego zwracają obecnie uwagę na to, że przejawy nieprawidłowego rozwoju osobowości stwierdzić można u coraz to większej ilości nastolatków. Problem staje się zdecydowanie poważny, co wynika m.in. z możliwych następstw zaburzeń osobowości.

U osób z zaburzeniami osobowości obserwować można różnego rodzaju zachowania. Bywają nimi tendencje do podejmowania różnych ryzykownych, impulsywnych działań, jak i nasilone trudności w utrzymywaniu relacji międzyludzkich. Problemem dość często powiązanym z zaburzeniami osobowości bywa także nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Osobowość narcystyczna a uzależnienie od alkoholu i narkotyków

Zaburzenia osobowości to dość rozległa grupa zaburzeń psychicznych, do której zaliczane są różne ich typy. Najbardziej znanym zaburzeniem osobowości jest prawdopodobnie osobowość borderline, inne jednak problemy z tej grupy również znacząco utrudniają pacjentom funkcjonowanie, jak i miewają poważne następstwa. Jednym z takowych zaburzeń jest osobowość narcystyczna.

Narcystyczne zaburzenia osobowości związane są m.in. z występowaniem u pacjenta poczucia wyższości nad ludźmi, trudnościami dotyczącymi okazywania empatii czy nasiloną tendencją do odrzucania innych ludzi wtedy, gdy nie postępują zgodnie z założeniami pacjenta czy w jakikolwiek sposób go krytykują. Osoby z osobowością narcystyczną dość często odczuwają frustrację (dotyczącą ich samych, jak i innych ludzi), ale i mierzą się z innymi jeszcze problemami. Jednymi z nich bywają uzależnienia.

W grupie osób z narcystycznymi zaburzeniami osobowości uzależnienia spotykane są ze zwiększoną częstością z kilku różnych powodów. Jednym z nich jest to, że pacjenci nierzadko starają się być perfekcyjni w każdym obszarze życia – o tym, że osiągnąć taki cel jest trudno, nie trzeba raczej nikogo przekonywać. Ostatecznie poczucie frustracji, pojawiające się wtedy, gdy pacjenci zawodzą samych siebie, bywa bardzo trudne do zniesienia. Próbują oni więc niwelować je różnymi sposobami – jednym z nich może być sięganie po alkohol czy narkotyki, co po bardzo krótkim nawet czasie może doprowadzać do rozwoju uzależnienia.

Innym możliwym powodem tego, że pacjenci z osobowością narcystyczną częściej sięgają po używki może być to, że podejmują się oni różnych działań, dzięki którym czuć się oni będą lepszymi od innych ludzi. Przyjmowanie narkotyków czy spożywanie alkoholu w takim celu wydawać się może po prostu absurdalne, w praktyce jednak substancje tego rodzaju pozwalają pacjentom np. swobodniej nawiązywać relacje z innymi ludźmi, ułatwiać im brylowanie w towarzystwie i przez to właśnie mogą oni po nie sięgać częściej od innych osób.

Osobowość narcystyczna a inne uzależnienia

Pacjenci z narcystycznymi zaburzeniami osobowości mogą się uzależniać nie tylko od alkoholu czy narkotyków – ze zwiększoną częstością obserwowane u nich bywają również i inne uzależnienia. Mowa tutaj chociażby o uzależnieniach behawioralnych, które ogólnie bywają obecnie spotykane u coraz większej ilości ludzi.

Z osobowością narcystyczną bywa powiązane uzależnienie od pornografii, jak i uzależnienie od mediów społecznościowych. Szczególnie interesujący jest drugi z wymienionych problemów. Pacjenci z zaburzeniami osobowości są nim zagrożeni z wielu powodów – jednym z podstawowych jest to, że poszukują oni uwagi innych osób. Bardzo cenne dla takich osób jest pozyskiwanie zainteresowania, w związku z czym ich profile w mediach społecznościowych mogą być dosłownie przeładowane rozmaitymi postami czy zdjęciami.

Zdarza się, że dla osoby z narcystycznymi zaburzeniami osobowości przestrzeń wirtualna staje się podstawową przestrzenią życiową. W mediach społecznościowych możliwe jest w końcu kreowanie swojego wizerunku z wykorzystaniem bardzo różnych metod, nietrudno postarać się o to, by zarówno wygląd, jak i życie pacjenta sprawiały wrażenie idealnego. Z drugiej strony obecność w mediach społecznościowych dla osób z osobowością narcystyczną bywa bardzo trudna – są one w końcu bardzo wrażliwe na krytykę (na którą natknąć się w świecie wirtualnym zdecydowanie nietrudno), jak i czasami borykają się z uczuciem bardzo silnej zazdrości wtedy, kiedy widzą, że innym ludziom powodzi się lepiej niż im samym.

Osobowość narcystyczna: jak ją leczyć?

Pacjenci z narcystycznymi zaburzeniami osobowości zdecydowanie powinni znajdować się pod opieką specjalistów od ochrony zdrowia psychicznego. Psychoterapia jest w stanie nie tylko doprowadzić do poprawy funkcjonowania i samopoczucia pacjenta, ale i zniwelować związane z zaburzeniami osobowości ryzyko, w tym również i ryzyko wystąpienia jakichś uzależnień.

Pacjentom mającym osobowość narcystyczną trwanie w terapii raczej nie przychodzi z łatwością – mogą oni szybko zrazić się do swojego terapeuty, jak i w ogóle żywić przekonanie, że żadna psychoterapia w ogóle nie jest im potrzebna. Zdecydowanie warto jednak nakłaniać bliskich do tego, by spróbowali oni skorzystać z terapii – dzięki niej naprawdę możliwe jest osiągnięcie wymiernych korzyści i po prostu poprawy funkcjonowania.