Są badania naukowe, które mają szczególną rangę i zasięg oddziaływania. Takim badaniem jest CATIE - Clinical Antipsychotic Trials of Intervention Effectiveness. Można spokojnie przejąć, że będzie ono podstawą opracowań podręcznikowych, jest już szeroko cytowane.
Wyniki
I
Aż 74 % pacjentów przerwało leczenie przed upływem 18 miesięcy ( 1061 spośród 1432 osób).
II
Jeśli chodzi o czas do przerwania leczenia z jakichkolwiek przyczyn, to najlepsze rezultaty osiągnięto w grupie leczonej olanzapiną. Badani otrzymywali dłużej olanzapinę niż kwetiapinę, risperidon, perfenazynę i ziprasidon. Jednak w odniesieniu do perfenazyny i ziprasidonu różnice te były niwelowane przez dalsze analizy statystyczne.
Tabela 2.
|
lek |
Liczba i odsetek osób, które ukończyły 18 miesięcy leczenia |
Liczba i odsetek osób, które nie ukończyły 18 miesięcy leczenia |
Liczba osób, które nie ukończyły 18 miesięcy leczenia z powodu braku skuteczności |
|
olanzapina |
120 (36%) |
210 (64%) |
48 |
|
perfenazyna |
65 (25%) |
192 (75%) |
65 |
|
kwetiapina |
60 (18%) |
269 (82%) |
92 |
|
risperidon |
88 (26%) |
245 (74%) |
91 |
|
ziprasidon |
38 (21%) |
145 (79%) |
44 |
III
Jeśli chodzi o czas do przerwania leczenia z powodu braku skuteczności, to najlepsze rezultaty osiągnięto także w grupie leczonej olanzapiną. Czas do momentu przerwania leczenia był w tym aspekcie najdłuższy w grupie leczonej olanzapiną. Dłuższy niż w przypadku pefenazyny, kwetiapiny, risperidonu i ziprasidonu, ale różnice w porównaniu z tym ostatnim lekiem były niwelowane przez dalsze analizy statystyczne.
IV
Czas efektywnego klinicznie leczenia był najdłuższy w grupie otrzymującej olanzapinę. Był dłuższy wśród otrzymujących risperidon w porównaniu z otrzymującymi kwetiapinę.
Poprawa mierzona skalą PANSS była na początku leczenia największa w grupie otrzymującej olanzapinę, ale ta przewaga zmniejszała się z czasem. Mniej osób leczonych olanzapiną było hospitalizowanych z powodu zaostrzeń schizofrenii. Wśród leczonych olanzapiną ryzyko ponownej hospitalizacji było niższe, niż w przypadku osób leczonych wszystkimi pozostałymi porównywanymi lekami (wskaźnik ryzyka 0,29 na «osobę na rok« leczenia w porównaniu z 0,45-0,66)
V
Współczynniki przerwania leczenia z powodu nieznośnych działań niepożądanych były najniższe w przypadku risperidonu (10%) a najwyższe w przypadku olanzapiny (18%).
Więcej pacjentów przerwało leczenie olanzapiną z powodu przyrostu masy ciała lub działań metabolicznych ( 9% w porównaniu z 1-4% przy pozostałych lekach). Więcej pacjentów przerwało leczenie z powodu objawów pozapiramidowych w grupie leczonej pefenazyną niż innymi lekami (8% w porównaniu z 2-4%). Leczenie kwetiapiną było związane z większą częstością działań antycholinergicznych. Leczenie risperidonem związane było ze wzrostem poziomu prolaktyny.
VI
Nie stwierdzono znaczących różnic pomiędzy poszczególnymi grupami w występowaniu pozapiramidowych działań niepożądanych, akatyzji lub zaburzeń układu ruchowego w badaniu przy pomocy skal mierzących nasilenie tych objawów.
VII
Pacjenci leczeni olanzapiną osiągali średni przyrost masy ciała 0,9kg na miesiąc, a większy odsetek spośród nich przybrał na wadze więcej niż 7% masy wyjściowej (30% w porównaniu z 7-16%). U leczonych olanzapiną stwierdzano wyższe poziomy glikozylowanej hemoglobiny, całkowitego cholesterolu i trójglicerydów. Leczenie ziprasidonem było związane z poprawą każdego z tych parametrów.
VIII
U pacjentów leczonych olanzapiną i kwetiapiną rzadziej występowała bezsenność (16-18% w porównaniu z 24-30%).
Osoby leczone olanzapiną i risperidonem otrzymywały mniej dodatkowych leków przeciwlękowych (9-10% w porównaniu z 14-15%).
