Reklama:

Problematyka wyuczonej bezradności w terapii zaburzeń nastroju

mgr Wojciech Twardowski

Ten tekst przeczytasz w 17 min.

Problematyka wyuczonej bezradności w terapii zaburzeń nastroju

panthermedia

Ból głowy

Teoria Martina Seligmana.

Reklama:

Nadmierny krytycyzm dorosłych. Dzieci budują swoją samoocenę przede wszystkim w oparciu o to, co na ich temat mówią opiekunowie. Dotyczy to także oceniania skutków własnego postępowania. Dziecko, które jest bezustannie krytykowane łatwo dojdzie do przekonania, że wszystko, co robi jest złe i że nie można tego zmienić. Jego sposób wyjaśniania przyczyn swojego zachowania zostanie na trwałe zdominowany przez pesymistyczne atrybucje.

Kryzysy życiowe. Są to wydarzenia, w wyniku których sytuacja dziecka ulega nagle znacznemu pogorszeniu, na przykład kryzys ekonomiczny, wojna, emigracja czy rozbicie rodziny na skutek rozwodu bądź śmierci rodzica Wiele zależy od tego, czy trudna sytuacja zostanie zażegnana. Jeżeli pomimo wysiłków nie zakończy się ona pomyślnie i jej konsekwencje będą ciągnęły się przez wiele lat, dziecko najprawdopodobniej nauczy się, że takim kryzysowym wydarzeniom nie można przeciwdziałać. Doświadczenie z dzieciństwa zostanie zgeneralizowane na niepowodzenia w przyszłości, stając się jedną z przyczyn bierności i depresji w obliczu kryzysu życiowego.

Zarówno pesymistyczny styl atrybucyjny, jaki i bezradność nie są bezwzględnie trwałe. Poddając się oddziaływaniu terapeutycznemu można w stosunkowo krótkim czasie zmienić dysfunkcjonalne wzorce myślenia. Zakłada się bowiem, że jeżeli pesymistyczny styl atrybucyjny jest wyuczony, to można nauczyć się również alternatywnych sposobów wyjaśniania porażek i sukcesów. Liczne badania pokazują, że zmiana taka ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie osób cierpiących na depresję oraz ludzi chorych na schorzenia somatyczne, a także zwiększa szansę szeroko pojętego sukcesu życiowego (w szkole, pracy, sporcie działalności społecznej i politycznej).

TERAPIA WYUCZONEJ BEZRADNOŚCI.

1. Podstawowe założenia.

Całość przedstawionych tu rozważań będzie się opierać na założeniu, że zmiana sposobu wyjaśniania przyczyn sukcesów i porażek jest możliwa. Innymi słowy, pesymistyczny styl atrybucyjny, w wyniku określonych oddziaływań terapeutycznych podlega modyfikacji w kierunku elastycznego optymizmu. Elastyczny optymizm można scharakteryzować jako zdolność do kontrolowania własnych procesów poznawczych w rozmaitych sytuacjach życiowych, w szczególności takich, w których spotykają nas niepowodzenia i trudności. Inaczej mówiąc, jednostka jest w stanie wybierać odpowiedni sposób wyjaśniania zdarzeń, w zależności od swoich potrzeb i wymagań otoczenia. Osoba, która potrafi kontrolować własne procesy atrybucyjne może dowolnie obierać pesymistyczny lub optymistyczny sposób wyjaśniania zdarzeń w zależności od tego, w jakiej znajduje się sytuacji. Optymizm wskazany jest wtedy gdy:
  • stoimy przed ważnym zadaniem (egzamin, zawody sportowe, poszukiwanie pracy itp.)
  • staramy się o przywództwo lub chcemy je utrzymać
  • chcemy polepszyć sobie nastrój
  • znajdujemy się w okolicznościach związanych z zagrożeniem zdrowia (operacja, długotrwała choroba, pobyt w szpitalu itp.)

Pesymizm sprawdza się natomiast wtedy gdy:
  • sytuacja jest ryzykowna a koszty porażki duże
  • udzielamy rad osobie znajdującej się w kłopotach
  • chcemy okazać komuś współczucie.

2.Szkielet procesu terapeutycznego - model TPS Alberta Ellisa

W oryginalnym sformułowaniu ma on następującą postać:

A - Adversity (trudność)
B - Belief (przekonanie)
C - Consequence (skutek)
 
 
fot. ojoimages

Poniższy schemat przedstawia model będący rozszerzoną interpretacją wersji pierwotnej. Należy w nim wyróżnić trzy podstawowe człony:
  1. trudność: zdarzenie, które jednostka odbiera jako sukces lub porażkę
  2. przekonanie: utrwalony schemat poznawczy, zdefiniowany zgodnie z teorią wyuczonej bezradności jako styl atrybucyjny, który jest uaktywniany na skutek określonych zdarze
  3. skutek: triada symptomów stylu atrybycyjnego, czyli emocje, motywacja i zachowania, jakie jednostka przejawia w odpowiedzi na trudność.


ETAP I: PREZENTACJA TEORETYCZNYCH ZAŁOŻEŃ, CELÓW I METOD TERAPII.

Pierwszą czynnością terapeuty winno być krótkie i zrozumiałe dla pacjenta przedstawienie teoretycznych podstaw terapii, jej celów i metod, które posłużą do ich realizacji. Akceptacja terapii przez pacjenta jest warunkiem jej rozpoczęcia. Proces terapeutyczny, angażujący przede wszystkim poznawcze struktury jednostki, musi na każdym etapie zachodzić na poziomie świadomej refleksji.

POWIĄZANE DYSKUSJE NA FORUM Z KATEGORII Inne tematy

🍁🎉 KONKURS! Jesienna chandra: jak sobie z nią radzić? Odpowiedz na pytanie i wygraj zestaw kosmetyków! 🍁🎉
Cześć Wszystkim! Mamy przyjemność ogłosić, że właśnie ruszył nasz nowy serwis: Medforum.pl! 🚀 Na tej platformie znajdziesz najbardziej aktualne informacje, artykuły i porady z zakresu farmacji, ...
Chcemy poznać Twoją opinię!
Cześć! 🌟 Chcielibyśmy jako Redakcja Serwisu poznać Twoją opinię na temat tworzonych przez nas treści: newsów, porad i artykułów pochodzących spod pióra lekarzy, a także copywriterów medycznych. ...
Edycja na portalu uciążliwa
Dzień dobry, Na tym portalu edycja jest trudna. Gdy wpisuje się jakiś temat lub wątek to łatwo go napisać. Natomiast podczas edytowania pojawiają się fragmenty kodu html. Sądzę, że to raczej proble...
Treści blokowane przez moderatora.
Szukam, fajnego, w miarę moderowanego forum. Natomiast nie rozumię dlaczego wiele postów ludzi tutaj jest blokowana, czyli jest nie widzoczna . Mimo iż większość tych postów nie łamie absolutnie nic...
Psychiatria.pl to teraz ForumPsychiatryczne.pl
Drodzy Użytkownicy! Witamy na nowej odsłonie serwisu ForumPsychiatryczne.pl, który zastępuje dawny serwis Psychiatria.pl. Zmiany w serwisie oraz na forum dotyczą całej szaty graficznej i nie...
Co czytacie ?
Jak w temacie, co aktualnie czytacie ?
Reklama:
Reklama: