Współwystępowanie chorób psychicznych: jeden pacjent, wiele problemów

Tak jak pacjent z cukrzycą może mieć równocześnie niewydolność serca czy wątroby, tak samo osoba chora na depresję może cierpieć na jeszcze inne choroby czy zaburzenia psychiczne - stan taki określa się mianem współchorobowości. Konsekwencje występowania u jednego pacjenta kilku problemów związanych ze zdrowiem psychicznym są znaczne – część zaburzeń może w końcu zostać przeoczona i przez to nieleczona. Ze współchorobowością w psychiatrii jest jednak związanych jeszcze kilka innych aspektów.

Reklama

Psychiatria jest dziedziną medycyny, w której poszczególne jednostki chorobowe w systemach klasyfikacyjnych nierzadko różnią się tylko drobnymi szczegółami. Przykładowo, obniżony nastrój spotykany bywa zarówno w zaburzeniach depresyjnych, jak i w cyklotymii, dystymii czy chorobie afektywnej dwubiegunowej. Różnice pozwalające postawić odpowiednie dla danego pacjenta rozpoznanie bywają niezwykle subtelne, doświadczeni psychiatrzy mimo to potrafią jednak stawiać właściwe diagnozy.

Zdarzyć się jednak może, że u jednego chorego nie będzie możliwe postawienie tylko jednego rozpoznania. Powodem takiej sytuacji może być występowanie szeregu dolegliwości, które sugerować będą istnienie u pacjenta więcej niż jednej choroby lub zaburzenia psychicznego. W takim przypadku mówi się o współchorobowości, czyli o jednoczesnym współistnieniu u jednej osoby kilku problemów.

Jako pierwszy przykład można tutaj podać zaburzenia odżywiania. Problemom z właściwymi zachowaniami żywieniowymi towarzyszy bowiem nierzadko depresja oraz inne stany związane z obniżonym nastrojem. Wspominając zaburzenia afektywne warto nadmienić, że im z kolei współtowarzyszyć mogą różnego rodzaju zaburzenia lękowe.

Współwystępowanie problemów psychicznych w chorobach somatycznych

Choroby przewlekłe – np. przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), cukrzyca czy niewydolność nerek – stanowią jedne z czynników ryzyka wystąpienia depresji, ale nie tylko. U osób obarczonych schorzeniami o długotrwałym przebiegu pojawiać się mogą również m.in. zaburzenia lękowe. Współwystępowanie schorzeń psychicznych z chorobami somatycznymi może nastręczać pewnych problemów, ponieważ w ich leczeniu należy uwzględniać wszelkie potencjalne interakcje pomiędzy lekami (tymi, które już pacjent stosuje oraz tymi, które będą wdrażane w celu opanowania objawów psychiatrycznych). Oprócz tego pojawiać się mogą pewne ograniczenia co do stosowania środków farmakologicznych, jak np. unikanie trójcyklicznych leków antydepresyjnych u osób z chorobami układu sercowo – naczyniowego.

fot. panthermedia

Współwystępowanie chorób psychicznych i nadmiernego spożywania alkoholu

Między zdrowiem psychicznym a nadmiernym spożywaniem alkoholu istnieje wiele związków. Współwystępowanie chorób psychicznych może w tym przypadku bazować na tym, że w po zachorowaniu pacjent zaczyna pić etanol w nadmiernych ilościach (np. na skutek braku kontroli podczas doświadczania epizodów manii), przez co – oprócz chorowania na jedną jednostkę – może rozwinąć się u niego kolejna, czyli uzależnienie od alkoholu. Zdarzać się może również, że chory będzie traktować napoje wyskokowe jako środki, których zażywanie będzie miało załagadzać doświadczane przez niego dolegliwości – tak bywa u osób z depresją, u których może pojawiać się przeświadczenie, że „zapicie” negatywnych myśli przyniesie ulgę – nie przynosi.

Możliwa jest także sytuacja zupełnie odwrotna, bowiem nadmierne spożywanie alkoholu może przyczynić się do wystąpienia choroby psychicznej (szczególnie u osób predysponowanych do tego, np. ze względu na obciążenia rodzinne). Zaburzenia zdrowia psychicznego pojawiać się mogą u pacjentów również na skutek sytuacji odmiennej niż spożywanie alkoholu – mowa tutaj o zaprzestaniu picia etanolu po okresie długotrwałego, regularnego jego zażywania.