Współwystępowanie chorób psychicznych: jeden pacjent, wiele problemów

Tak jak pacjent z cukrzycą może mieć równocześnie niewydolność serca czy wątroby, tak samo osoba chora na depresję może cierpieć na jeszcze inne choroby czy zaburzenia psychiczne - stan taki określa się mianem współchorobowości. Konsekwencje występowania u jednego pacjenta kilku problemów związanych ze zdrowiem psychicznym są znaczne – część zaburzeń może w końcu zostać przeoczona i przez to nieleczona. Ze współchorobowością w psychiatrii jest jednak związanych jeszcze kilka innych aspektów.
Znaczenie współwystępowania chorób psychicznych w procesie leczniczym
Pacjent obarczony kilkoma jednostkami naraz z pewnością wymaga większej uwagi psychiatry, jego leczenie jest też zdecydowanie trudniejsze niż w przypadku osób borykających się z jedną chorobą psychiczną – nie oznacza to jednak, że nie ma możliwości rozwiązania wszystkich problemów. Takowa możliwość oczywiście, istnieje, jednakże w przypadku współchorobowości uporanie się ze wszystkimi dolegliwościami może zająć trochę czasu.
Opanowanie wszystkich objawów psychiatrycznych jednocześnie czasami nie jest możliwe. Z tego względu psychiatra może zapytać chorego, które to dolegliwości najbardziej mu doskwierają. Osoba z depresją i objawami lękowymi może uznać, że największych trudności w codziennym funkcjonowaniu doświadcza na skutek obniżonego nastroju – w takiej sytuacji najprawdopodobniej jako pierwsza zostanie wdrożona terapia depresji.
Zdiagnozowanie wszystkich przypadłości danego pacjenta jest istotne z tego względu, że możliwe jest przepisanie takich leków, które będą jednocześnie łagodziły objawy kilku różnych jednostek. Przykładem niech będą leki z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny, które mogą zarówno wywierać korzystny wpływ na łagodzenie objawów depresji, jak i zmniejszać natężenie objawów lękowych.
fot. panthermedia
Współwystępowanie chorób psychicznych dotyczyć może również jednostek, które – choć miewają bardzo podobne objawy – leczone są w zupełnie inny sposób. Tak jest w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej i zaburzenia osobowości typu Borderline. W leczeniu pierwszego z nich dominuje farmakoterapia, z kolei w przypadku drugiego najistotniejszą rolę odgrywa psychoterapia. Pacjent może jednak cierpieć na oba problemy jednocześnie i wtedy zachodzi konieczność wprowadzenia odpowiednich modyfikacji w planie leczenia.
Wykrycie wszystkich problemów danego chorego jest niezwykle istotne – jako przykład można podać chociażby współwystępowanie chorób psychicznych z zaburzeniami osobowości. Pacjent chorujący na depresję, mający jednocześnie paranoiczne zaburzenia osobowości – przez ciągłe przeświadczenie o tym, że otoczenie próbuje mu zaszkodzić – może negować potrzebę stosowania np. leków antydepresyjnych. Wiedza o tym, że takowe zaburzenia osobowości są obecne, może pozwolić odpowiednio zmodyfikować podejście do chorego i dostosować terapię tak, aby faktycznie możliwe było uzyskanie jej efektów.
Choroby i zaburzenia psychiczne współwystępują – taka sytuacja utrudnia nieco postępowanie terapeutyczne, ale nie uniemożliwia uzyskania poprawy stanu pacjentów. Kluczem do sukcesu jest właściwa diagnostyka, dlatego też podczas wizyty u psychiatry powinno się poinformować lekarza o wszystkich swoich dolegliwościach – nawet tych, które nam wydają się pozornie błahe.
Piśmiennictwo
Źródło tekstu:
- Klimkiewicz A., Klimkiewicz J., Jakubczyk A., Kieres-Salomoński I., Wojnar M., Comorbidity of alcohol dependence with other psychiatric disorders. Part I. Epidemiology of dual diagnosis, Psychiatr. Pol. 2015; 49(2): 265-275
Adres www źródła:
- www.scienceofeds.org/tag/psychiatric-comorbidity/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1414654/
Kategorie ICD:
- Zaburzenia nastroju [afektywne]
- Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną
- Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
- Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem środków [substancji] psychoaktywnych
- Zaburzenia psychiczne organiczne, włącznie z zespołami objawowymi
- Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi