Bezsenność

Stres jest ściśle powiązany z jakością naszego snu. Nerwowe sytuacje wpływają negatywnie zarówno na jakość, jak i jego czas trwania. Analogicznie zbyt krótki sen zwiększa poziom stresu, co może prowadzić do trwałych problemów zdrowotnych.

Tabletki nasenne – np. benzodiazepiny czy leki „Z” jak zaleplon czy zopiklon – stosowane w przypadku zaburzeń snu rzeczywiście umożliwiają oddanie się nocnemu wypoczynkowi. Leki te stosować jednak trzeba z dużą ostrożnością, dodatkowo zażywać się je powinno przez możliwie jak najkrótszy czas. Zagrożenia związane ze stosowaniem tabletek nasennych wynikają bowiem z rozwoju tolerancji na te leki, z ryzyka uzależnienia od nich oraz kilku innych aspektów.

Dobry sen ma niebagatelny wpływ na nasze samopoczucie. Podczas odpowiednio długiego i głębokiego snu następuje regeneracja całego organizmu, ale przede wszystkim mózgu.

Marzenia senne fascynują od początków zarania ludzkości. Niektórzy potrafią odkryć w nich przepowiednie przyszłości, inni widzą w nich kłębek zagmatwanych nici będących pozostałością po trudnym dniu i problemach codzienności. Niektórzy wybitni ludzie znajdowali w nich inspirację do swoich dzieł i genialnych pomysłów. Badane przez psychoanalityków i neurologów, wciąż pozostają jedną z nierozwiązanych naukowych zagadek. W poniższym artykule zostało opisanych kilka możliwych hipotez dotyczących tego, skąd w naszej głowie biorą się ruchome obrazy podczas gdy ciało odpoczywa.

Niedobór snu może wpływać na zaburzenia równowagi w organizmie człowieka. Może powodować na przykład problem z regulacją uczucia głodu. Niewyspany człowiek ma większą ochotę na kaloryczne jedzenie, przede wszystkim słodkie i tłuste.

Lunatykowanie należy do tak zwanych parasomnii, czyli grupy zaburzeń związanych z występowaniem niepożądanych zachowań w czasie snu. Choć sama przypadłość nie jest groźna, to jednak lunatyk może przypadkiem wyrządzić sobie krzywdę podczas swojej nieuświadomionej przechadzki.

Nadmierna senność, to zaburzenie zaliczane do zaburzeń snu zwanych hipersomniami. Polegają one na zbyt długim czasie snu (przekraczającym 10 godzin) i/lub nadmiernej senności w ciągu dnia, niewywołanej stosowaniem jakichkolwiek leków.

Narkolepsja zaliczana jest do rzadko występujących chorób o podłożu neurologicznym, w której to pacjent odczuwa nadmierną senność za dnia. Dotyka ona zarówno mężczyzn jak i kobiet.

Nie istnieje idealna tabletka lecząca zaburzenia snu. Leki te najczęściej działają przez ograniczony czas wskutek rozwijania na nie tolerancji, charakteryzują się potencjałem uzależniającym lub tak zmieniają strukturę snu, że wywołana nimi senność nie przypomina fizjologicznej. Najczęstszym zaburzeniem snu, z którym stykają się klinicyści jest bezsenność. W odniesieniu do niej poświęcono też najwięcej publikacji dotyczących niefarmakologicznych metod postępowania.

Według badań przeprowadzonych w kilku krajach, na bezsenność cierpi od 17 do 32 procent populacji. Badania epidemiologiczne, dotyczące zaburzeń snu w Polsce, przeprowadzone w 1996 roku wykazały, że kryteria diagnostyczne bezsenności spełnia 24% populacji polskiej. Częściej występuje ona u kobiet oraz wśród osób starszych. Sądząc z wyników badań przeprowadzanych w ostatnim czasie, można przypuścić, że ten problem również w naszym kraju ma charakter narastający.

Bezsenność to subiektywna dolegliwość, która polega na zbyt krótkim, nieregenerującym śnie, prowadzącym do obniżenia sprawności organizmu w trakcie dnia. O bezsenności zwykle mówi się dopiero w tedy, gdy problemy z zasypianiem występują co najmniej trzy razy w tygodniu przez przynajmniej miesiąc czasu.

Dorośli ludzie spędzają około 1/3 życia śpiąc. Sen to taka fizjologiczna zmiana stanu świadomości, która polega na przyjęciu postawy spoczynku, zaprzestaniu świadomego reagowania na bodźce z otoczenia, czy aktywności ruchowej. Jest to stan w pełni odwracalny, który służy regeneracji i odpoczynkowi.

Zaburzenia snu są zjawiskiem częstym w populacji ogólnej, są jednak pewne czynniki predysponujące do ich wystąpienia u konkretnego pacjenta. Są to czynniki demograficzne takie jak podeszły wiek czy płeć żeńska, ale do zaburzeń snu przyczyniają się także schorzenia psychiczne, somatyczne oraz przyjmowane leki.

Bezsenność zwiększa ryzyko depresji, niskiej jakości życia i otyłości.

Prezentowany tekst przedstawia bieżące dane na temat snu, czynników zakłócających sen oraz ogólnie przedstawia najbardziej popularne zaburzenia snu. Sen jest nadal nie do końca poznanym zjawiskiem; choć znany jest jego mechanizm, nie do końca wiadomo dlaczego śpimy. Według danych WHO nasz sen jest coraz krótszy, pojawia się też coraz więcej zaburzeń snu oraz czynników zakłócających sen, wśród których najpowszechniejszym jest hałas. Zaburzenia snu wiążą się zarówno z chorobami somatycznymi, jak psychicznymi.

Bezsenność występuje u około 30% ludzi. Jakie są jej postacie i przyczyny? Jak stosować właściwą higienę snu? Czy melatonina jest bezpiecznym lekiem nasennym? W leczeniu bezsenności skuteczna jest fototerapia.