Lęk i nerwica

Wojna, inflacja, rosnące stopy procentowe, wizja powrotu pandemii, małpia ospa – tematów do stresowania się obecnie nie brakuje. Nietrudno nabawić się stresu informacyjnego – reakcji organizmu na nadmiar informacji. Czym się objawia i jak mu przeciwdziałać?

Fobia to irracjonalny i niekontrolowany lęk przed określoną sytuacją. Jest formą zaburzenia psychicznego, które może utrudniać nam funkcjonowanie społeczne i powodować dyskomfort w codziennym życiu. Zaburzenia lękowe występują m.in. w postaci różnych fobii, a niektóre z nich mogą mieć także związek z włosami.

Stres towarzyszy nam w wielu sytuacjach, szczególnie tych, które znacząco wpływają na naszą przyszłość. Dla uczniów najbliższym takim wydarzeniem jest matura, a zaraz po niej wybór kierunku studiów, któremu poświęcą kolejne lata edukacji. W okresie wielu wyzwań przed- i poegzaminacyjnych przydatne mogą okazać się sprawdzone techniki radzenia sobie ze stresem oraz racjonalne podejście do ważnych decyzji.

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to jednostka raczej powszechnie pacjentom znana – kojarzony on jest z tym, że rozwija się po przeżyciu traumatycznych wydarzeń, a objawiać się może mimowolnym nawracaniem wspomnień dotyczących traumy. Pokrewnym, lecz jednak mającym inne objawy i nieco inne przyczyny problemem, jest złożony zespół stresu pourazowego, czyli complex PTSD.

Od ponad miesiąca z zapartym tchem obserwujemy to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą. W tej trudnej sytuacji wielu z nas zdecydowało się przyjąć pod swój dach gości z Ukrainy. W polskich domach schronienie znalazły całe ukraińskie rodziny: dorośli, nastolatki i dzieci. To właśnie te ostatnie, wyrwane nagle z bezpiecznej przestrzeni, najbardziej potrzebują naszego wsparcia. Jak możemy im pomóc i nie zaszkodzić?

Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że w czasie trwania pandemii pogorszyło się zdrowie psychiczne 38,5% Polaków. 51% rodaków nie zauważyło tego u siebie. Natomiast 10,5% nie potrafi tego określić. Najczęściej wskazywanym powodem złego samopoczucia był wzrost cen. Przeważnie podawane objawy to stres i obniżenie nastroju. Na osłabienie kondycji emocjonalnej skarżą się głównie osoby w wieku 23-35 lat, a także mieszkańcy dużych miast. Ponadto z badania wychodzi, że 68% respondentów stwierdzających u siebie syndromy pogorszenia zdrowia psychicznego nie miało ich przed pandemią.

W obliczu wojny u naszych sąsiadów wiele osób zaoferowało swoją pomoc. Obywatele bez zawahania zaczęli organizować zbiórki, transporty czy udzielać wsparcia udostępniając lokum. Pomoc jest bezcenna, ale by móc pomagać skutecznie i długotrwale – należy wiedzieć, jak zadbać o zdrowie psychiczne – zarówno osób, które uciekają przed wojną, jak i nas samych.

Do grupy fobii specyficznych zaliczane bywają jednostki powszechnie znane, takie jak np. klaustrofobia czy arachnofobia. Do grupy tej należą jednak również i zdecydowanie mniej znane problemy – jednym z ich przykładów jest erytrofobia, czyli lęk przed… czerwienieniem się. Jakie mogą być przyczyny tej fobii specyficznej i jak wpływać ona może na codzienne życie pacjentów?

Współpraca Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego z Radą Języka Polskiego.

Natrętne myśli mogą mieć różną tematykę, często dotyczą one jednak aspektów religijnych, higienicznych oraz seksualnych. Zazwyczaj są one znaczącym utrapieniem dla doświadczających ich pacjentów, utrudniając im w dużym stopniu codzienne funkcjonowanie. Skąd się jednak biorą natrętne myśli i w jaki sposób można sprawić, by przestały się one pojawiać u pacjenta?

Skłonność do martwienia się dotyka niemalże każdego człowieka, choć z punktu widzenia psychologicznego nie stanowi dla nas wartości dodanej, a wręcz przeciwnie. Jest to proces uruchamiania negatywnych predykcji dotyczących przyszłości, które są podłożem budulcowym dla reakcji lękowych. W sytuacji przewlekłego zamartwienia się i utrzymywania lęku na odpowiednim stałym poziomie możemy mieć do czynienia nawet z zaburzeniami codziennego funkcjonowania.

Pojawienie się groźnej choroby COVID-19. Strach przed zachorowaniem. Izolacja z powodu kwarantanny – wszystko to wpłynęło na stan naszej psychiki. Podpowiadamy, jak sobie radzić ze stresem i gdzie szukać pomocy.

Nyktofobia należy do fobii specyficznych, nazywanych także fobiami prostymi bądź izolowanymi – są to najczęściej występujące zaburzenia psychiczne. Czym jest lęk przed ciemnością, jakie są objawy nyktofobii i jak ją leczyć, dowiesz się, czytając poniższy artykuł.

Zaburzenia lękowe są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych – nie budzi więc raczej większego zdziwienia to, jak dużo ludzi poszukuje informacji o lekach zmniejszających nasilenie lęku. Bez recepty dostępne są wyłącznie łagodne, ziołowe preparaty o działaniu wyciszającym, leki przeciwlękowe można natomiast zdobyć jedynie dzięki wizycie u lekarza – w przypadku większości z nich pacjenci powinni przy ich stosowaniu zachować szczególną ostrożność.

Wzrost poziomu adrenaliny pod wpływem chwilowego stresu dostarcza nam wielu niezapomnianych przeżyć, mobilizując organizm do działania i wpływając na niego pozytywnie. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, jakie konsekwencje dla zdrowia i funkcjonowania całego organizmu może mieć długotrwała ekspozycja na stres.

Arachnofobia, lęk wysokości czy klaustrofobia – wszystkie z wymienionych problemów są przykładami zaburzeń lękowych z grupy fobii specyficznych. Zaburzenia te są interesujące nie tylko z powodu tego, że lęk budzić może w pacjentach tak naprawdę dowolny czynnik, ale i przez to, że dość intrygujące bywają ich przyczyny. Co jednak dokładnie może być przyczyną fobii specyficznych i co można zaproponować pacjentom, którzy zmagają się z którymś z tych problemów – jakie są metody leczenia fobii specyficznych?Fobią specyficzną określa się problem, w którym u pacjenta poczucie lęku wyzwalane jest przez jakiś ściśle określony czynnik. Obawy pojawiają się w tym przypadku zarówno wtedy, kiedy człowiek styka się z budzącym u niego lęk czynnikiem lub sytuacją, ale i wtedy, gdy pacjent tylko o tym pomyśli. Fobia może dotyczyć wyjątkowo wielu różnych aspektów. Zdarzają się takie fobie specyficzne, które nie wzbudzają większego zdziwienia – takowymi są chociażby lęk wysokości, klaustrofobia (lęk przed zamkniętymi, ciasnymi przestrzeniami) czy arachnofobia (lęk przed pająkami). W grupie tej wyróżnia się jednak również i takie problemy, które przez niektórych ludzi uznawane mogą być wręcz za dziwaczne. Jako ich przykłady można podać tutaj ksantofobię (lęk przed kolorem żółtym), ablutofobię (lęk przed kąpaniem się) oraz filofobię (czyli lęk przed zakochaniem). Skąd się jednak biorą u ludzi fobie specyficzne?

Świat, w którym  żyjemy, dostarcza nam wiele stresu. W pracy z kolei, w której – de facto – spędzamy najwięcej swojego czasu, wszechobecna jest presja. Pracodawca wymaga od nas realizacji celów, dobrych wyników, nienagannego wyglądu czy ciągłego uśmiechu na twarzy. Coraz więcej osób przyznaje się do wypalenia zawodowego, które w 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia formalnie uznała je za zjawisko zawodowe. Czym jest, jak sobie z nim radzić i czym właściwie różni się od stresu i zmęczenia?

Fobia społeczna – teoretycznie wydawałoby, się że terminu tego nie trzeba tłumaczyć, w praktyce jednak okazuje się, że naprawdę wiele osób nie wie, czym tak naprawdę jest to zaburzenie. Otóż czasami dzieci i nastolatki, które uznawane są przez rodziców za samotników „z charakteru”, w rzeczywistości zmagają się z lękiem społecznym, który utrudnia im funkcjonowanie, a który tak naprawdę jak najbardziej można pokonać. Po czym jednak w ogóle stwierdzić, że dziecko może mieć fobię społeczną?

Zespół lęku uogólnionego uznać można za jedno z bardziej uciążliwych zaburzeń lękowych – w jego bowiem przypadku dochodzi do tego, że lęk, co prawda o różnym natężeniu, to jednak towarzyszy pacjentowi zasadniczo przez cały czas. Ciągłe obawy stanowią zaś duże obciążenie nie tylko dla psychiki, ale i komplikują one pacjentowi życie na wiele różnych sposobów – zespół lęku uogólnionego utrudnia człowiekowi funkcjonowanie czy to w domu, czy też w pracy oraz w szkole. Co więc można polecić osobom z zespołem lęku uogólnionego – na czym polega leczenie tego problemu?

Oddziaływania i techniki psychoterapeutyczne przeszły długą drogę rozwoju, poprzez techniki behawioralne, poznawcze, by połączyć swoje siły w niesieniu pomocy jako trzecia fala oddziaływań psychoterapeutycznych pod postacią terapii poznawczo-behawioralnej. Techniki te mają swoją ugruntowaną pozycję w walce z bólem chronicznym i w pomocy osobom odczuwającym przewlekły ból.