Forum: Psychiatria - grupa dla rodziny i pacjenta

Choroby psychiczne mogą dotyczyć każdego z nas. Zaburzenia dotykające naszego życie wewnętrznego znacząco utrudniają funkcjonowanie społeczne. Tak jak każda jednostka chorobowa i choroby psychiczne posiadają stadia rozwoju, etiologię, patogenezę czy określone symptomy.

By zrozumieć czym jest choroba psychiczna musimy określić czym jest psychiczne zdrowie, stan normalności, oraz określić granicę po których pojawia się patologia. Ponieważ ludzkie zachowanie jest bardzo złożone i zależy od wielu czynników określenie takich barier jest bardzo trudne. Psychiatria szuka odpowiedzi w neurobiologii charakteryzując poszczególne jednostki chorobowe jako swoiste zachwianie równowagi chemicznej mózgu. Psychologia, a raczej jej psychoterapeutyczna część, doszukuje się źródeł chorób psychicznych w czynnikach intrapsychicznych. Nauka ta dostrzega również istotny czynnik stresu, jako inicjatora niektórych zaburzeń zachowania.
Choroby psychiczne

Choroby psychiczne dzielimy na:

zaburzenia psychiczne organiczne, włącznie z zespołami objawowymi
zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem środków (substancji) psychoaktywnych
schizofrenia, zaburzenia typu schizofrenii (schizotypowe) i urojeniowe
zaburzenia nastroju (afektywne)
zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną
zespoły behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi
zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
upośledzenia umysłowe niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim
zaburzenia rozwoju psychicznego (psychologicznego)
zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym
zaburzenia psychiczne bliżej nie określone

Choroby psychiczne są zjawiskiem dość powszechnym, zwłaszcza w dzisiejszym świecie wyścigu szczurów i wielkomiejskiego stresu. Co roku w Polsce do szpitali psychiatrycznych trafia 1,5 miliona osób. W 2007 roku 100 tysięcy pacjentów zgłoszono do oddziału z najcięższymi rodzajami patologii psychicznej. Warto więc wiedzieć więcej o jednostkach chorobowych, ich symptomach, etapach rozwoju czy czynnikach, które są źródłem ich rozwoju.

Osobowość paranoiczna

Czym jest osobowość paranoiczna?

Ludzi z osobowością paranoiczną *** się zbyt wielką podejrzliwością wobec drugich, mają też w zwyczaju odsuwać się od innych ludzi. Odczuwać mogą również wrogie nastawienie, są zazdrośni. Łatwiej takich ludzi urazić, gdyż mają zbyt wysokie poczucie własnej wartości. Są pamiętliwi, nie lubią gdy się ich lekceważy. Tacy ludzie również potrafią wszczynać przeróżne spory, są prowodyrami sporów – lubią oskarżać innych. Efektem takich zachowań jest izolacja społeczna, brak przyjaciół oraz jakichkolwiek kontaktów z dalszymi znajomymi.

Zaburzenia osobowości
Charakter nie do zniesienia

Większość z objawów zaburzeń osobowości w mniejszym czy większym stopniu przypisać można większości z nas. W momencie kiedy mamy do czynienia z nimi do takiego stopnia, że podpisać je można pod jednostkę chorobową, wówczas skutkować mogą dużym cierpieniem człowieka i znacznie utrudnić życie mu jak i jego bliskim.

Najczęstsze zaburzenie psychiczne

Na portalu przedstawione zostaną niektóre z objawów dotyczących zaburzeń psychicznych. Informacje, które zawarto na tej stronie posiadają charakter popularno – naukowy toteż nikt opierając się na nich nie może stawiać diagnoz lub oceniać zdrowia psychicznego swojego lub innych. W przypadku jeśli stwierdzisz, że któraś z chorób może Ciebie dotyczyć, zasięgnij rady lekarza specjalisty.

Duża część objawów, które dotyczyć mogą wszelakich zaburzeń osobowościowych to cechy, które posiada każdy z nas jednak w różnym stopniu nasilenia. Dla osoby, którą takie zaburzenia dotknęły w konkretnym stopniu nasilenia może to oznaczać ból i cierpienie oraz nieumiejętność radzenia sobie w życiu – a to wszystko wywołane jest „skrajnie wyrażonymi cechami charakteru”. Gorsze radzenie sobie na przykład ze stresem, pojawienie się objawów typowo psychicznych typu przejściowe depresje, czy lęki to efekt zaburzeń psychicznych. W takich wypadkach najlepszą pomocą okazuje się psychoterapia. Mentalność ludzka na temat swojej osoby i jej spojrzenia na świat ściśle związana jest z cechami osobowości – bardzo duży związek ma również kultura oraz wychowanie. Istnieją teorie, które mówią o tym, że konkretne „typy” osobowościowe występują częściej w niektórych grupach społecznych czy całych społeczeństwach. Przykładowo, na początku wieku XX S. Freud opisał osobowość nazywaną „Edypalną”, która charakteryzowała się stłumieniem fantazji seksualnych. W dzisiejszych czasach już wiemy, że mało jest ludzi, którzy mogliby odczuwać silne lęki na temat myśli o podtekście seksualnym. Problem jakim było poczucie winy odszedł, a na jego miejsce weszło poczucie niskiej wartości oraz problemy z określeniem siebie. W odniesieniu do skrajności, takie problemy mogą wiązać się z typem osobowości narcystycznej, bądź z zachwianiem emocjonalnym.

Osobowość obsesyjno-kompulsywna (OCD)
Czym charakteryzują się osoby z OCD?

Osoby z takim typem osobowości zanadto podporządkowują swoje życie kontroli, nazbyt planują, organizują. Dokładność w dopilnowywaniu szczegółów tak bardzo koncentruje uwagę tych osób, że przestają one zauważać swój cel, a w rezultacie ten zostaje zaniedbany czy nie zostaje w ogóle zrealizowany. Taki typ osób zostaje tak bardzo zaabsorbowany swoimi zadaniami, że stopniowo wyklucza ze swojego życia wszelkie przyjemności czy przyjaźnie. Zdarza się, że takie osoby są nazbyt uparte, nieelastyczne moralnie czy społecznie. Takie osoby *** bezpodstawna niechęć do pozbywania się bezużytecznych rzeczy, a sama bywa skąpa nawet w stosunku do najbliższych członków rodziny.

Osobowość narcystyczna
Czym charakteryzuje się osobowość narcystyczna?

Osobowość narcystyczna charakteryzuje osoby aroganckie, o bezzasadnym poczuciu wyjątkowości i ważności. Ludzie z takim typem osobowości bardzo często mówią o sobie w superlatywach fantazjując o swojej władzy, urodzie czy sukcesie. Niezbędne jest dla takich osób, aby otaczali ich ludzie wyjątkowi, a oni sami byli zawsze za takich uważani. Tacy ludzie od swojego otoczenia wymagają niezwykłej troski oraz gotowości spełniania ich oczekiwań i zachcianek. Bez zażenowania również potrafią wykorzystywać innych do swoich celów, nie mając przy tym jakichkolwiek wyrzutów sumienia czy poczucia winy. Odczuwać mogą także zawiść, bądź lęk przed zawiścią innych ludzi.

Osobowość chwiejna emocjonalnie (borderline)
Czym jest osobowość typu borderline?

Gwałtowne zmiany nastrojów, emocji oraz impulsywne zachowania w odniesieniu do bliskich to cechy charakterystyczne dla zachowań osobowości chwiejnej emocjonalnie. Ludzie, posiadający te cechy zazwyczaj wchodzą w dość intensywne związki i panicznie boją się porzucenia, broniąc się przed nim, pomimo faktu, że bardzo często krążą pomiędzy idealizacją a nienawiścią. Tego typu osobowością nieustannie towarzyszyć może uczucie pustki. Stan takich ludzi zmienia się bardzo gwałtownie od euforii, po lęk i kończąc na depresji. Tacy ludzie mają również problem z kontrolowaniem uczucia złości. W takich przypadkach dość często spotyka się zachowania symulacji gestów samobójczych lub dochodzić może do samookaleczenia. Bywa, że dojść może do objawów o typie psychotycznym lub dysocjacyjnym, tj. odmienne stany świadomości albo chwilowa utrata kontaktu ze światem.

Osobowość zależna
Czym jest osobowość zależna?

To ludzie ulegli i bierni. Nie potrafią być samodzielni, są niepewni siebie. Bardzo łatwo jest ich skrzywdzić poprzez krytykowanie, dezaprobatę, a to sprawia, że stają się osamotnione. Takie typy osobowości to ludzie wierzący, że bez innych nie potrafią żyć. Do tego stopnia, że wierzą, że sami nie mogliby funkcjonować. Poczucie panicznego lęku poprzez odrzuceniem to jedno z ich zmartwień. W przypadku odrzucenia przez partnera bardziej niż inni przeżywają to, co doprowadzić może w ich przypadku nawet do depresji.

Osobowość antyspołeczna

Takie typy osobowości to ludzie lubiący wszczynać bójki i awantury. *** się wysokim poziomem agresji od lat dziecięcych. U tego typu ludzi nie ma miejsca na poczucie winy czy na odpowiedzialność, gdyż takie cechy nie rozwijają się u nich. Sugerują się wyłącznie własną chwilową przyjemnością. Ludzie charakteryzujący się takim typem osobowości są również niezdolni do pracy oraz nauki. Ponadto, skorzy są do manipulacji, także wobec bliskich – przykładowo wyłudzając od nich pieniądze. Nie przestrzegają ogólnie przyjętych norm społecznych. Nie mają problemu z kłamaniem, oszukiwaniem oraz z krzywdzeniem ludzi, ale też i zwierząt. Na etapie dorosłości prędzej i częściej trafiają na drogę kryminalną. Osobowość antyspołeczna zwana jest również osobowością dyssocjalną bądź psychopatią.

Psychoza: osoby, które cierpią na psychozę, laicy nazywają wariatami lub szaleńcami. Chorzy na psychozę nieprawidłowo oceniają otoczenie, mogą cierpieć na halucynacje i urojenia, niewłaściwie oceniają siebie, fałszywie siebie obwiniają lub - na odwrót - cierpią na urojenia wielkościowe, bezkrytycznie osądzając swój stan i swoje stosunki z otoczeniem. Na ogół sami nie zwracają się o pomoc do lekarza, ponieważ uważają się za zdrowych. Swoje trudności potrafią z reguły umiejętnie ukrywać - dysymulować Zostają przyprowadzeni do psychiatry dopiero wówczas, gdy ich zachowanie bardzo zwraca uwagę lub jest nie do zniesienia dla otoczenia. Oprócz przypadków głębokich zaburzeń świadomości, chory na psychozę nie jest tak głęboko zamroczony, aby o niczym nie pamiętał. Należy to wziąć pod uwagę w czasie obcowania z nim. W większości przypadków chorzy na psychozę bardzo cierpią, ale nie są niebezpieczni, jak się powszechnie sądzi. Objawy zaburzeń mogą wystąpić zupełnie nagle - ostro lub powoli. Nagły początek psychozy może się np. przejawić wybuchem bezsensownego i nieodpowiedniego zachowania się, stanem splątaniowym, nagle powstałą depresja lub podnieceniem, napadem związanym z zamroczeniem świadomości, niezrozumiałym sądem, wyjątkowym czynem itp.Najczęściej spotykamy się z powolnym początkiem choroby. Pierwotnie pojawiające się objawy nie muszą być od razu alarmujące.

Mogą to być:

długo trwająca depresja
chwiejność nastroju
zapalczywość - zwłaszcza u osób, które dotąd brały wszystko lekko
uderzająca potrzeba samotności, która przedtem nie występowała
postępująca zgorzkniałość
nieufność w stosunku do ludzi
stwierdzenie przez chorego, że każdy jest przeciw niemu, że nikt go nie kocha
grożenie gwałtem sobie i innym osobom lub wprowadzenie tego w czyn
chory może usiłować popełnić samobójstwo,
przestaje interesować się pracą i rodziną
zajmuje się zanadto swymi marzeniami
nie potrafi zająć się przez dłuższy czas jedną sprawą
zachowuje się i mówi bezsensownie,
postępuje tylko według swoich myśli, które nie maja związku z rzeczywistością
nie poznaje przyjaciół
nie wie gdzie jest, nie orientuje się w czasie
podaje nie prawdziwe informacje o sobie.
może twierdzić, że przeznaczony jest do specjalnej misji,
przywiązuje niezwykłą wagę do religijnych rozmyślań, chociaż przedtem nie interesował się sprawami religii
przybiera postawę ***
przejawia zaburzenia pamięci.

To oczywiście nie wszystkie objawy tej choroby, należy wiedzieć, że również poważna choroba psychiczna może byc długi czas nie zauważana wskutek pozornie normalnego zachowania się osobnika dotkniętego chorobą. Wiele chorób psychicznych charakteryzuje się na początku objawami fizycznymi. Bardzo często zdarza się, że pacjent zmienia wielu lekarzy "leczy się najpierw na niedokrwistość, wątrobę, dystonię wegetatywną, nerwy", a dopiero potem proszony jest o pomoc psychiatra.

Depresja: Depresji towarzyszy ciężki, pesymistyczny nastrój, niepokój, brak zainteresowania otoczeniem, płaczliwość. Chory nie ma na nic ochoty, występuje u niego brak łaknienia, często wychudzenie. Przygnębienie występujące z trudnej sytuacji życiowej, które czasem zanika, albo depresja nerwicowa czy reaktywna, która jest nieproporcjonalna reakcją na jakąś wyjątkową sytuacje życiową - to przyczyny depresji. Depresja objawia się nagle, bez konkretnej wewnętrznej czy zewnętrzne przyczyny i przebiega często w różnym nasileniu. Trwa krótko lub długo, często przechodzi samoistnie, tak samo nagle, jak się objawia. Może również nastąpić nawrót po upływie pewnego czasu - po kilku miesiącach i po wielu latach.

Mania: Mania stanowi przeciwieństwo depresji. Objawy tej choroby to przede wszystkim:

tok myślenia jest przyspieszony,
chory jest ciągle podniecony ruchowo,
przedsiębiorczy,
uciążliwy dla otoczenia,
wszędzie wywołuje sprzeczki, d
opuszcza się grubych a nawet okrutnych żartów,
niemal nie odczuwa potrzeby snu.
jego życie wygląda tak, jakby przebiegało w szybkim tempie lub płynęło wartkim strumieniem
może wplątać się w nieodpowiednie erotyczne przygody lub kłopoty finansowe

Mania tak jak i depresja pojawia się niespodziewanie i może sama zaniknąć oraz wystąpić ponownie kilka razy w ciągu życia. Dość często regularnie następują po sobie okresy depresji po okresach manii. Mówimy wtedy o tak zwanej psychozie maniakalno-depresyjnej.

Paranoja: Paranoików (ludzi cierpiących na paranoję) laicy najmniej podejrzewają o chorobę psychiczną. Często słyszymy pytanie: "Dlaczego go wysyłacie do zakładu, przecież mówi zupełnie logicznie"? Paranoicy są niekiedy tak logiczni, że moglibyśmy niektóre ich argumenty uważać za słuszne. Nie wykazują zaburzeń świadomości, potrafią zachowywać się prawidłowo wobec otoczenia, a jednak są chorzy. Na czym to polega?. Występują nich mianowicie usystematyzowany zespół urojeniowy, pod którego wpływem postępują. Są albo chorobliwie zazdrośni, albo cierpią na urojenia (np. Że zakochała się w nich osoba o wybitnej pozycji społecznej). Chorzy wyobrażają sobie, że dokonali jakiegoś wynalazku lub że zbawią świat dzięki nowej filozofii, religii czy sekcie, albo czują się stale prześladowani i nieustannie występują ze skargami sądowymi. Są bezkrytyczni i zarozumiali, dzięki zachowanej logiczności i rozumowania są zdolni osiągnąć swój cel. Nie występują u nich halucynacje i poza zespołem urojeniowym mogą myśleć zupełnie normalnie. Przez długi czas ukrywają się pod maską normalnego zachowania i powodują wiele szkód, zanim zostanie stwierdzone, że są ludźmi chorymi. U chorych psychicznie spotykamy też bardzo często najrozmaitsze stany zamąceniowe i deliryjne. Chory jest całkowicie zdezorientowany, nie wie kim jest, gdzie się znajduje, nie orientuje się także w czasie. Na ogół przeżywa swoje halucynacje w nastroju pełnym lęku. Biega tam i z powrotem, przeważnie silnie lękowo przeżywa halucynacje., które są różnorodne, ale w większości dotyczą zmysłów (występują np. Halucynacje wzrokowe i słuchowe jednocześnie) i szybko się zmieniają. Niekiedy takie widziadła i głosy sprawiają choremu przyjemność. Z podobnymi stanami - związanymi z większym lub mniejszym zaburzeniami przytomności- spotykamy się najczęściej w chorobach bakteryjnych, którym towarzyszy wysoka gorączka, na początku innych psychoz, np. Schizofrenii, przy zatruciach różnymi truciznami, w psychozach starczych i miażdżycowych, w epilepsji itp. Stan ten jest także typowy dla majaczenia alkoholowego w przewlekłym alkoholizmie.

Schizofrenia: Bardzo rozpowszechnioną chorobą psychiczną jest schizofrenia. W szpitalach około 1/3 łóżek zajmują chorzy na tę chorobę. Oblicza się, że blisko co siódmy człowiek na tysiąc cierpi na schizofrenię. Nazwa schizofrenia pochodzi od języka greckiego i oznacza rozpad czynności psychicznych, ale nie ich rozszczepienie, jak się kiedyś mylnie sądziło. Na schizofrenię cierpią przeważnie ludzie młodzi., między 16 a 30 rokiem życia. Choroba ta przybiera rozmaite formy., przyczyna jej są dotąd nie znane. Schizofrenik może być pod wpływem swych halucynacji, najczęściej słuchowych, ale również innych np. Cielesnych, wzrokowych. Słyszy głosy, które mu grożą, złorzeczą, rozkazują. Chory nie znajduje dla nich wytłumaczenia. Dlatego błędnie komentuje owe głosy mniemając, że jest prześladowany. Przez kogo lub co? Otóż treść tych błędnych komentarzy zależna jest od poziomu wiedzy i postępu technicznego w dobie w której żyje. W średniowieczu było to "opętanie diabłem", dzisiaj pacjent odczuwa na odległość oddziaływanie prądu elektrycznego, telewizji, rozgłośni radiowej, promieniotwórczości, niebezpiecznych mikrobów (np. Choroba Jana).

Inny schizofrenik wprawdzie nie słyszy głosów, ale popada na okres dni i tygodni w stan zupełnego odrętwienia fizycznego i psychicznego; potrafi całymi godzinami siedzieć lub stać w najbardziej niewygodnej pozycji. U jeszcze innego zaczynają występować zmiany charakterologiczne;

chory nie zwraca uwagi na otoczeniem staje się otępiały w swoich uczuciach i woli
stopniowo następuje wyniszczenie fizyczne i psychicznego coraz większe zobojętnienie wobec otoczenia
dochodzi do rozpadu uczuć, myśli i pragnień.

W okresie dojrzewania płciowego schizofrenia wyraża się gburowatym zachowaniem i jałowym filozofowaniem, zainteresowaniami mistycznymi i okultystycznymi, grubiańskimi żartami i niewłaściwym, charakterystycznie przesadnym wysławianiem się.

Schizofrenia nie jest dziś już tak straszną chorobą jaką była dawniej. Przy wczesnym rozpoczęciu leczenia można schizofrenię całkowicie opanować. Wielu schizofrenikom pozostaje po przebytej chorobie określony defekt, ale mimo to mogą wykonywać różne pożyteczne czynności.

Jeżeli spotykamy się z chronicznymi chorobami psychicznymi, to w większości przypadków pochodzą one z okresu, kiedy jeszcze nie potrafiliśmy ich odpowiednio leczyć. Nawet w takiej sytuacji nierzadko są przypadki, że pacjent pod wpływem działania nowych leków jest w stanie opuścić choćby po dziesięciu dniach zakład leczniczy i żyć całkowicie normalnie w społeczeństwie, pozostając pod należytą kontrolą lekarską.

Psychopata: Psychopatów określił sławny czeski psychiatra profesor Heveroch jako dziwaków i ludzi o zachowaniu odchylonym od stanu prawidłowego. Nie chodzi tu o chorobę we właściwym znaczeniu tego słowa, tj. O chorobę, która ma jakiś początek, przebieg i koniec. Chodzi o relatywnie stały stan chorobowy, który jest uwarunkowany stosunkowo stałą, trwającą od młodości nieprawidłową organizacją ośrodkową układu nerwowego. U psychopatów występuje przede wszystkim odchylenie od stanu prawidłowego w zakresie pewnych cech osobowości Brak jest harmonii pomiędzy poszczególnymi elementami tej osobowości. Jeżeli nawet psychopaci odznaczają się wieloma możliwościami i zdolnościami, wyniki ich usiłowań są bardzo ubogie. Nie tylko oni sami cierpią w skutek tego, ale także całe ich otoczenie..

Przyczyn powstawania psychopatii dotąd nie znamy. Oprócz właściwości konstytucjonalnych i cech dziedzicznych wysuwane są tu przede wszystkim wpływy środowiskowe. Często spotykamy się ze stanami podobnymi do występujących w psychopatii, po przebytych chorobach mózgu, np. schizofrenii, zapalenia tkanki mózgowej, opon, itp. Z kolei dochodzi do trwałych zmian w osobowości, które są następstwem zmian anatomopatologicznych w ważnych odcinkach ośrodkowego układu nerwowego.

Anormalność psychopatów leży głównie w sferze uczuć i moralności.

Należą tu histerycy, ludzie:

anormalnie łagodni,
przewrażliwieni,
chronicznie nieufni,
pedanci,
fantaści pełni sprzeczności,
bezuczuciowi,
fanatycy, l
udzie aspołeczni
pieniacze,
nieopanowani,
wybuchowi,
gaduły i wiele innych

Jeżeli nawet psychopatia jest stanem relatywnie, stałym, nie oznacza to bynajmniej, że leczenie jej nie przynosi rezultatów. W sprzyjających okolicznościach nawet psychopata o ciężkim stanie może przystosować się do wymagań społecznych i stać się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa, nawet jeżeli jego zachowanie stanie się okresowo chorobliwe, zbliżone chociażby do psychozy.

Głównym środkiem walki z psychopatią jest zapobieganie jej powstawaniu, poczynając od dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne w okresie dzieciństwa, należytego wychowania i właściwie zorganizowanego środowiska. Najważniejszą metodą leczenia jest reedukacja.

Toksykomania: (narkomania) jest chorobliwym nałogiem powstającym w skutek używania określonych środków powodujących przyjemny subiektywnie stan. Jeżeli zabraknie narkotyku, chory za wszelka cenę pragnie go zdobyć. W toksykomanii występuje tendencja do stopniowego podwyższania dawek, wytwarza się zależność stanu fizycznego i psychicznego danego osobnika od skutków działania narkotyku. Nagłe odstawienie narkotyku może spowodować wystąpienie cierpień psychicznych, zaburzeń czynności psychicznych i fizycznych. Chodzi na ogół o osoby niedojrzałe, nie umiejące opanować się., które za pomocą narkotyku chcą osiągnąć przyjemność, której nie potrafiły uzyskać swym postępowaniem i pracą. W narkomanii znajdują rozwiązanie swych konfliktów życiowych. U nas morfinizm, jak i używanie podobnych środków jest zjawiskiem bardzo poważnym i dość częstym. Istotne jest przewlekłe nadużywanie leków uśmierzających bóle i środków nasennych. Do tej dziedziny należy też nadmierne i namiętne palenie tytoniu. Największym problemem pozostaje jednak alkoholizm.

U oligofreników od momentu urodzenia nie zostały rozwinięte niektóre czynności psychiczne, głównie umysłowe. Oligofrenia powstaje przed porodem, w czasie porodu lub zaraz po nim. Rozróżniamy niedorozwój głęboki, średni i lekki. Spadek sprawności umysłowej występuje przy otępieniu (demencji). Demencja powstaje przy wtórnej utracie zdolności raz juz nabytych, np. W otępieniu starczym lub przy guzie mózgu, w porażeniu postępującym.

Agresja (łac. aggresio – napaść) to w psychologii określenie zachowania ukierunkowanego na zewnątrz lub do wewnątrz, mającego na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej.

Wyróżniana jest m.in.:

agresja wroga – agresja, która ma na celu zranienie lub zadanie bólu.
agresja instrumentalna – agresja służąca innemu celowi niż zranienie lub zadanie bólu, np. zastraszenie, usunięcie konkurencji itp.
agresja prospołeczna – chroniąca interesy społeczne, obrona
agresja indukowana – powstająca w efekcie psychomanipulacji.
agresja odroczona
autoagresja - agresja skierowana na własną osobę

W psychologii nie ma zgody co do przyczyn i mechanizmów powstawania zachowań agresywnych.


Agresja w innych nurtach psychologii

Nie wszyscy zgadzają się jednak z definicją agresji, przyjmowaną w psychologii społecznej. Niektórzy badacze rozumieją agresję raczej jako wrodzony popęd, a nie zachowanie. Tak rozumiana jest agresja w teoriach psychologii głębi, np. w psychoanalizie i teoriach pochodnych, psychologii ewolucyjnej oraz po części w neuropsychologii. Wg badaczy z tego nurtu agresja jest popędem wrodzonym, który działa podobnie jak popęd seksualny: wraz z upływem czasu dochodzi do kumulowania się napięcia popędowego, które co pewien czas musi zostać rozładowane w odpowiednim zachowaniu. Ludzie różnią się siłą popędu (czytaj: częstością aktów agresywnych) oraz dojrzałością mechanizmów, które przekładają siłę popędu (impuls popędowy) na zachowanie - czyli dojrzałością reakcji agresywnych. Badacze z tego nurtu skupiają się na opisaniu rozwoju agresji w ciągu życia oraz badaniu biologicznego podłoża agresji (np. wpływu hormonów, genów, neurotransmiterów i innych czynników biologicznych na zachowania agresywne). Zobacz też: teoria agresji wrodzonej.

Jeszcze inne ujęcie proponuje teoria frustracji - agresji. Badacze ci są zdania, że przyczyną zachowań agresywnych są nieprzyjemne sytuacje i stany - frustracje. W myśl tej teorii zachowania agresywne są zwykle sprowokowane przez czynniki zewnętrzne, które wywołują u ludzi nieprzyjemne stany wewnętrzne takie jak gniew, lęk, ból, nuda etc. Instynktowną reakcją na te nieprzyjemne stany staje jest zachowanie agresywne. Badacze z tego nurtu opisywali przyczyny pojawiania się frustracji, czynniki nasilające frustrację oraz procesy poznawcze, od których zależy interpretowanie danej sytuacji jako frustrującej, w odróżnieniu od sytuacji wywołującej deprywację.