Od kilkunastu tygodni w mediach wciąż pojawiają się informacje dotyczące zakażeń wywoływanych przez koronawirusa. Nie dziwi to, że wizja pandemii budzi lęk u naprawdę wielu osób – szczególną grupą pacjentów, u których doniesienia o koronawirusie mogą prowadzić do pogorszenia ich stanu, są osoby z zaburzeniami psychicznymi. Dochodzić może u nich niestety nawet i do zaostrzenia przebiegu ich schorzenia – tutaj wyraźnie widoczne stają się wyzwania, które stoją w obecnej sytuacji epidemiologicznej przed psychiatrami.

Wzrost poziomu adrenaliny pod wpływem chwilowego stresu dostarcza nam wielu niezapomnianych przeżyć, mobilizując organizm do działania i wpływając na niego pozytywnie. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, jakie konsekwencje dla zdrowia i funkcjonowania całego organizmu może mieć długotrwała ekspozycja na stres.

Świat, w którym  żyjemy, dostarcza nam wiele stresu. W pracy z kolei, w której – de facto – spędzamy najwięcej swojego czasu, wszechobecna jest presja. Pracodawca wymaga od nas realizacji celów, dobrych wyników, nienagannego wyglądu czy ciągłego uśmiechu na twarzy. Coraz więcej osób przyznaje się do wypalenia zawodowego, które w 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia formalnie uznała je za zjawisko zawodowe. Czym jest, jak sobie z nim radzić i czym właściwie różni się od stresu i zmęczenia?

Drażliwość jest problemem, przez który zwyczajne sytuacje – długa kolejka w sklepie, konieczność powtórnego zadania partnerowi tego samego pytania czy niemożność dodzwonienia się na jakąś infolinię – skutkują znacznym niepokojem czy nawet i agresją. Wtedy, gdy utrzymuje się ona u pacjenta przez dłuższy czas, zdecydowanie warto jej przyjrzeć – przyczyną drażliwości może bowiem być zarówno stres, jak i różne zaburzenia psychiczne czy zaburzenia hormonalne.

Naukowcy z Netherlands Institute for Neuroscience (NIN) wysnuli tezę, która mówi, że zaburzenia snu mogą mieć negatywny wpływ na zmniejszenie stresu. Jak twierdzą badacze – dobry i zdrowy sen umożliwia łagodzenie przykrych wspomnień i pozbycie się napięć emocjonalnych.

Zespół lęku uogólnionego uznać można za jedno z bardziej uciążliwych zaburzeń lękowych – w jego bowiem przypadku dochodzi do tego, że lęk, co prawda o różnym natężeniu, to jednak towarzyszy pacjentowi zasadniczo przez cały czas. Ciągłe obawy stanowią zaś duże obciążenie nie tylko dla psychiki, ale i komplikują one pacjentowi życie na wiele różnych sposobów – zespół lęku uogólnionego utrudnia człowiekowi funkcjonowanie czy to w domu, czy też w pracy oraz w szkole. Co więc można polecić osobom z zespołem lęku uogólnionego – na czym polega leczenie tego problemu?

Nie we wszystkich ludziach możliwość wyjazdu na wakacje budzi pozytywne odczucia – w przypadku osób, które zmagają się z hodofobią, samo już tylko pomyślenie o potencjalnej podróży jest źródłem niebywałego lęku. Jakie są przyczyny tego problemu? Co wskazuje na to, że ktoś może cierpieć na hodofobię i w jaki sposób można leczyć ten typ fobii specyficznej?

Wśród zaburzeń lękowych, które mogą wystąpić u dzieci, wymienia się m.in. zaburzenie lękowe uogólnione, lęk separacyjny czy fobie specyficzne. Jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców, bo mogą one być związane właśnie z zaburzeniami lękowymi u dziecka? Na czym polega leczenie zaburzeń lękowych u dzieci?

Hafefobia to lęk przed dotykiem. O tym, że bardzo szybko doprowadzać ona może do trudności w codziennym funkcjonowaniu, przekonywać zapewne nie trzeba – przypadkowe dotknięcie przez innego człowieka może mieć miejsce chociażby w autobusie czy w sklepie. Co jednak doprowadza do hafefobii? Czy ten rodzaj fobii można jakoś wyleczyć?

Nie wyróżnia się jakiejś jednej, konkretnej przyczyny zaburzeń lękowych. Obecnie dominuje pogląd, że wpływ na pojawianie się u ludzi lęku ma szereg różnych czynników, wśród których wymienia się zarówno rolę genów i czynników środowiskowych, ale i wpływ chorób somatycznych czy różnych substancji psychoaktywnych na możliwość pojawiania się zaburzeń lękowych. Ostatecznie okazuje się, że źródłem utrudniającego pacjentom życie lęku może być naprawdę wyjątkowo duża liczba różnych czynników.

Oksytocyna jest jednocześnie hormonem i neuroprzekaźnikiem. Wywiera ona wiele różnych działań w organizmie, m.in. związana jest ona z pojawianiem się u ludzi empatii, oprócz tego oksytocyna nazywana bywa „hormonem miłości”. Ze względu na liczne efekty działania oksytocyny, naukowcy wciąż przyglądają się tej substancji – według jednych z najświeższych doniesień uczonych możliwe jest, iż wywieranie wpływu na oksytocynę mogłoby stanowić jedną z metod leczenia zaburzeń psychicznych, takich jak np. lęk społeczny.

Nerwica natręctw, zaliczana jest do zaburzeń obsesyjno - kompulsywnych (ang. obsessive-compulsive disorder). Problem ten dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Może pojawić się w różnym wieku, a o ważne coraz częściej spotykany jest u dzieci oraz młodzieży. Składają się na nią dwa elementy, tj. obsesje oraz wykonywanie przymusowych czynności w celu łagodzenia lęków (kompulsje). Co powinniśmy wiedzieć o nerwicy natręctw? Kiedy należy udać się do specjalisty? Czy nasilenie objawów nerwicy natręct można zredukować?

Zespół Roszpunki to bardzo rzadko spotykany rodzaj niedrożności jelit. Jego bezpośrednią przyczyną jest nawyk zjadania włosów (trichofagia). W wielu przypadkach trichofagia współistnieje z zaburzeniem, które polega na wyrywaniu włosów. Jest to złożony problem, którym wymaga specjalistycznego leczenia w tym pomocy psychiatry. Operacja jest zabiegiem ratującym życie. Co wiemy o zespole Roszpunki?

Lęk i strach to dwa odmienne stany emocjonalne, które towarzyszą każdemu z nas. Zaliczane są one do zaburzeń somatycznych i pojawiają się w sytuacjach gdy się czegoś boimy. Ostrzegają nas przed różnego rodzaju niebezpieczeństwami i zagrożeniami. Lęk zaliczany jest do najczęściej spotykanych objawów psychopatologicznych. W większości przypadków ma charakter irracjonalny. Strach aktywowany jest w obliczu realnego zagrożenia. Kiedy mówimy o lęku, a kiedy mamy do czynienia ze strachem?

Często zapominamy, że lęk jest emocją. Tak, emocją. Taką samą jak smutek, radość, gniew, czy zaskoczenie. A emocje są nam potrzebne. Ba, nawet niezbędne! Za pomocą emocji wyrażamy swój stosunek do świata, a nie musimy używać w tym celu nawet jednego słowa. Poprzez uświadomienie sobie własnych emocji, możemy zidentyfikować, jakie jest nasze nastawienie do danego bodźca. Bo nie zawsze jesteśmy o tym w 100% przekonani. Po co nam w takim razie uczucie lęku? Przecież to negatywny stan. Kiedy możemy mówić o zaburzeniu lękowym? Leczyć, nie leczyć? Kiedy zacząć się martwić?

Tak jak pacjent z cukrzycą może mieć równocześnie niewydolność serca czy wątroby, tak samo osoba chora na depresję może cierpieć na jeszcze inne choroby czy zaburzenia psychiczne - stan taki określa się mianem współchorobowości. Konsekwencje występowania u jednego pacjenta kilku problemów związanych ze zdrowiem psychicznym są znaczne – część zaburzeń może w końcu zostać przeoczona i przez to nieleczona. Ze współchorobowością w psychiatrii jest jednak związanych jeszcze kilka innych aspektów.

Anoreksja i bulimia są najbardziej znanymi zaburzeniami odżywiania. Obecnie wyróżniane są one jako osobne jednostki chorobowe, jednakże nie zawsze tak było – powodem takiej sytuacji zapewne był fakt, że część objawów jest wspólna dla obu tych schorzeń. U pacjenta w danej chwili może występować jedno z zaburzeń odżywiania, ale w międzyczasie diagnoza może ulegać zmianie: czy ma to jakiekolwiek znaczenie?

Po usłyszeniu hasła „uzależnienie” w głowach ludzi pojawia się natychmiast wiele skojarzeń. Narkotyki, alkohol, papierosy – wymienione zapewne najczęściej kojarzą się z uzależnieniami. Co ciekawe, uzależnić się można teoretycznie od wszystkiego – gier komputerowych, pracy czy... od podróżowania. Istnienie takiej możliwości warunkowane jest m.in. procesami, które zachodzą w ludzkim mózgu w warunkach odczuwania przyjemności.

Hasło „wizyta u psychiatry” niejednokrotnie budzi nieprzyjemne skojarzenia skutkujące tym, że część pacjentów unika wizyt w gabinecie tych specjalistów. Czy rzeczywiście są ku temu powody? Zdecydowanie nie! Choć badanie psychiatryczne znacząco różni się od badań lekarzy innych specjalności, to nadal pozostaje badaniem lekarskim. Możliwe, że dowiedzenie się, o co pytają psychiatrzy sprawi, że lęk przed wizytą u tych specjalistów się zmniejszy – szczegóły poniżej.

Ta wstydliwa przypadłość najczęściej ma podłoże psychologiczne, ale kompleksowa terapia może pomóc pozbyć się problemu raz na zawsze albo przynajmniej znacznie złagodzić jego objawy.