Kostrzewski i Wald (1978, 1981), wskazują na istnienie różnic pomiędzy uwarunkowaniem głębszego upośledzenia umysłowego (poniżej 3 odchyleń standardowych) i lekkiego upośledzenia umysłowego (pomiędzy 2 i 3 odchyleniem standardowym). Różnice te są następujące:

1. Upośledzenie w stopniu lekkim uwarunkowane jest zwykle wieloma czynnikami patogennymi o słabszej sile.
2. Badania dodatkowe najczęściej potwierdzają organiczne uszkodzenie mózgu w przypadkach głębszego upośledzenia, w grupie osób upośledzonych w stopniu lekkim — stwierdza się jedynie ok. 200/o takich przypadków.
3. Stwierdzono istnienie związku między poziomem inteligencji, wykształceniem i zawodem rodziców dzieci lekko upośledzonych a ilorazem inteligencji tych dzieci, czego nie stwierdza się w przypadku głębszego upośledzenia. Dane te wskazują na istotną rolę uwarunkowań społecznych w przypadkach lekkiego upośledzenia umysłowego, a niektórzy autorzy uważają, że ok. 800/o przypadków lekkiego upośledzenia umysłowego można zaliczyć do tzw. upośledzenia rodzinno-kulturowego.

W przypadkach upośledzenia umysłowego oraz inteligencji niższej niż przeciętna konieczne jest oddziaływanie stymulujące rozwój i korygujące zaburzenia. Oddziaływanie to ma jednocześnie znaczenie prewencyjne — zapobiega powstawaniu wtórnych zaburzeń emocjonalno-motywacyjnych. Powinno być prowadzone systematycznie, od najwcześniejszych lat życia, i obejmować wszystkie aspekty rozwoju: zarówno fizycznego jak i psychoruchowego. Często konieczna jest opieka lekarska wielu specjalistów, np. okulisty, foniatry, ortopedy, w związku z licznymi wadami rozwojowymi. Ich skorygowanie ułatwia pracę pedagogiczną nad dzieckiem. Na przykład założenie aparatu słuchowego w przypadku niedosłuchu ma duże znaczenie dla postępów w ćwiczeniach logopedycznych i rozwoju mowy; gimnastyka lecznicza usprawnia działanie niektórych grup mięśniowych, zmniejsza przykurcze lub niedowłady narządów ruchu, co jest warunkiem usamodzielnienia się dziecka w zakresie samoobsługi.