Majaczenie
Majaczenie jest to ostry stan kliniczny stanowiący przejaw zaburzenia homeostazy organizmu, która jest konieczna do utrzymania prawidłowych funkcji ośrodkowego układu nerwowego.
Cechy kliniczne to zaburzenia świadomości, uwagi, myślenia oraz zachowania. Szczególnie często występuje u osób starszych i po rozległych zabiegach chirurgicznych oraz przy współistnieniu zaburzeń poznawczych poprzedzających chorobę somatyczną lub operację.
Majaczenie zazwyczaj występuje u osób chorych, obarczonych czynnikami predysponującymi, do których należą wiek, występowanie upośledzenia funkcji poznawczych, otępienie oraz przewlekła choroba somatyczna. Niewykluczone jest jednak występowanie majaczenia u osób zdrowych.
Najczęściej zaburzenie spowodowane jest złożeniem kilku czynników predysponujących i choroby, operacji lub urazu.
Wśród przyczyn neurologicznych można wymienić:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, mózgu oraz ropień,
- krwawienie podpajęczynówkowe, podtwardówkowe, śródmózgowe,
- krwiak śródmózgowy,
- udar niedokrwienny,
- nowotwory,
- padaczka,
- urazy głowy,
- choroby demineralizacyjne
- zapalenia naczyń.
fot. pantherstock
Do przyczyn ogólnych można zaliczyć:
- hiponatremię (niedobór sodu we krwi),
- hipernatremię (nadmiar sodu we krwi),
- hiperkalcemię (stan podwyższonego poziomu wapnia we krwi),
- hipoksję (niedobór tlenu w tkankach),
- hipoglikemię (niedocukrzenie),
- hiperglikemię (zbyt wysoki poziom cukru we krwi),
- porfirie,
- kwasicę,
- niedobór tiaminy,
- niewydolność wątroby oraz nerek,
- niedoczynność i nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc,
- choroba i zespół Cushinga
- infekcje dróg oddechowych i moczowych przebiegające z gorączką.
Majaczenie może być spowodowane stosowaniem bądź odstawieniem niektórych leków, działaniem CO, rozpuszczalników i metali ciężkich, bólem, zaparciami i trzymaniem moczu oraz stresem psychologicznym. Majaczenie może być spowodowane ogólną zmianą metabolizmu mózgu albo konkretnymi zaburzeniami aktywności neuronów. Brak dostępności niezbędnych substratów lub toksyny wywołują rozlaną dysfunkcję mózgu.
Choroby ogólnoustrojowe lub uszkodzenia mózgu mogą powodować zaburzenia homeostazy, a w konsekwencji majaczenie. Majaczenie przebiega z zaburzeniami rytmu snu i czuwania, dezorientacją, co do czasu i otoczenia, zaburzeniami uwagi, pamięci, myślenia i spostrzegania, chwiejnością emocjonalną, brakiem poczucia choroby lub krytycyzmu. Majaczenie zazwyczaj trwa zazwyczaj 10-12 dni. Objawy cechują się zmiennością dobową, są bardziej nasilone wieczorami i w nocy.
