Samookaleczanie się a autoagresja i depresja

Przyczyny samookaleczania się

Samookaleczanie się (ang. self-mutilation, self-harm) to choroba, polegająca na umyślnym uszkadzaniu własnego ciała poprzez np. dokonywanie ran ciętych na przedramieniu, dłoniach czy innych częściach ciała. Tego typu zachowania i reakcje świadczą o zaburzeniu psychicznym pacjenta. Oczywiście mogą mieć charakter jednorazowy bądź nawracający. Stanowią w wielu przypadkach zagrożenie dla zdrowia a nawet życia osoby chorej. W przypadku wielu pacjentów jest to jednak jedyna metoda na poprawienie swojego samopoczucia i zmniejszenie odczuwanego przez nich lęku, strachu, zagubienia, niepewności czy braku zrozumienia ze strony bliskich oraz rówieśników.

Samookaleczenia się bardzo często spotykane jest u pacjentów cierpiących na zaburzenia depresyjne. Jest to poważna choroba, która wymaga zawsze specjalistycznego leczenia. Kluczową kwestia jest także wsparcie ze strony bliskich osób. Pacjent postrzega świat oraz obecne w nim osoby inaczej niż osoba zdrowa. Występują u niego myśli negatywne, otaczający go ludzie są źli a świat widzi tylko i wyłącznie w czarnych barwach. Pacjent przestaje sobie radzić z codziennymi obowiązkami, ma problemy w pracy, w relacjach z innymi osobami i wiele innych. Ich samoocena jest bardzo niska, prezentują poczucie niższości, bycia gorszym, wyśmiewanym i nieakceptowanym w środowisku. Dzieci bardzo często unikają kontaktu z rówieśnikami, zamykają się w swoim pokoju i określają mianem nieudaczników.

Takie nastawienie prowadzi do narastania wewnętrznego napięcia i negatywnego nastawienia do własnej osoby. Pacjenci z depresją w pewnym momencie przestają sobie radzić z tego typu negatywnymi emocjami i jedynym sposobem na rozwiązanie ich problemów staje się samookaleczanie się. Są to tzw. zachowania autoagresywne.

Autoagresja to jedna z form agresji, w której pacjent wszelkie złości, niepowodzenia, frustracje oraz lęki rozładowuje na własnej osobie. W ten sposób radzą sobie one z problemami. Nie zdarza się by osoby o skłonnościach autoagresywnych wyładowywały się na innych osobach. Zachowana tego typu mają doprowadzić do rozładowania napięcia emocjonalnego, zwrócenia na siebie uwagi innych osób, poradzenia sobie z lękiem strachem, niepewnością czy stresem.  Wielu pacjentów chce poprzez autoagresję osiągnąć zamierzony cel.

Pacjenci, którzy dokonują samookaleczania się mają najczęściej bardzo zaniżoną samoocenę ale także problemy z akceptacja samego siebie. Unikają trudnych sytuacji, nie potrafią rozwiązywać konfliktów, żyją z ciągłym poczuciem winy oraz brakiem spełnienia (zawodowego czy rodzinnego).

Każda choroba psychiczna wymaga leczenia (psychoterapia, leczenie farmakologiczne) a pacjent potrzebuje ogromnego wsparcia ze strony bliskich.