Napady paniki, to najsilniejsza forma lęków. W czasie ich trwania występuje niepokojące zjawisko hiperwentylacji. Fobia, to irracjonalny lęk pojawiający się w określonych sytuacjach.
Objawy charakterystyczne dla napadów paniki
Wiemy już, że charakteryzują się one silnym strachem, lękiem i złym samopoczuciem. Stan taki następuje nagle i na szczęście nie trwa długo (do 10 minut). Zazwyczaj towarzyszy mu chęć ucieczki z miejsca, w którym się pojawił. Wymienia się co najmniej 13 różnorodnych objawów fizycznych (somatycznych), które pojawiają się w takich stanach. Do rozpoznania napadu paniki musimy stwierdzić wystąpienie przynajmniej czterech z nich:
- Uczucie kołatania lub ciężaru w okolicy serca.
- Zazwyczaj silne pocenie się.
- Drżenie rąk lub całego ciała.
- Przyspieszony i płytki oddech.
- Uczucie duszenia się.
- Ból lub ciężar w klatce piersiowej.
- Nudności lub ciężar w jamie brzusznej.
- Drętwienie lub mrowienie w kończynach.
- Uczucie gorąca lub dreszcze.
- Zawroty głowy lub uczucie omdlewania.
- Uczucie nierealności własnych przeżyć (zbliżone do depersonalizacji).
- Obawa o utratę zmysłów lub kontroli nad sobą.
- Lęk prze śmiercią.
fot. pantherstock
Oczywiście zdarzają się napady nie pełno-objawowe, z jednym lub dwoma składnikami z podanych wyżej. One też mogą być jednak znacznym utrapieniem i powodować brak radości życia.
Hiperwentylacja
Hiperwentylacja to określenie zaczerpnięte z łaciny, które można dosłownie tłumaczyć jako „nadmierne przewietrzanie”. Do takiego stanu dochodzi jeśli dana osoba wdycha więcej powietrza, niż jest to konieczne. Niewielka hiperwentylacja prowadzi co najwyżej do uczucia lekkiego mrowienia w kończynach, zwłaszcza w palcach dłoni. Silna i dłuższa hiperwentylacja doprowadzić może do poważniejszych konsekwencji, nawet do drgawek. Zazwyczaj powodem hiperwentylacji jest silny stres, lęk lub panika. Lęki prowadzą do przyspieszenia i pogłębienia oddechu. Do organizmu dostarczana jest zbyt duża ilość tlenu, a wydalana zbyt duża ilość dwutlenku węgla. Powoduje to spadek ilości dwutlenku węgla we krwi, a wtedy krew wiąże znajdujący się w niej wolne jony wapnia. Ten zaś jest niezbędny do prawidłowej pracy nerwów i mięśni. Niedobór wolnego wapnia w krwi powoduje skurcze mięśniowe i mrowienia nerwowe w rękach i nogach. Niedobór wapnia powoduje zaciskanie się mięśni gładkich oskrzeli a to powoduje odczuwanie duszności. Duszność nasila lęk, a ten zwiększa hiperwentylację i zamyka się błędne koło. Znaczne niedobory wolnego wapnia i zbyt duża ilość tlenu we krwi mogą spowodować nawet wystąpienie drgawek całego ciała.